Γιάννης Κτιστάκις: «Οι πολιτικές λύσεις είναι κατάλοιπα άλλων εποχών» •«Όσες οι Ρωμιοί έχουν προσφύγει στο ΕΔΑΔ υπάρχουν θετικά αποτελέσματα»

Ο λέκτορας της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης Γιάννης Κτιστάκις, ιδρυτικός μέλος της πολιτικής κίνησης «ΔΡΑΣΗ» μίλησε στον ΠτΘ για τα βακούφια της Κωνσταντινούπολης, τις παρεμβάσεις του τουρκικού κράτους πριν από 35 χρόνια και τις νομικές προσφυγές των Ρωμιών της Πόλης. Ως νομικός που έχει συνεργαστεί με το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε δυο περιπτώσεις για τη διεκδίκηση της βακουφικής περιουσίας των ρωμιών της Πόλης, μαζί μ’ εναν Έλληνα κι έναν Τούρκο δικηγόρο μεταφέρει την εμπειρία και την άποψή του δίνοντας έμφαση στις πρωτοβουλίες πολιτών και κοινοτήτων έναντι αυτών των πολιτικών.

Η βακουφική περιουσία των ελλήνων που ζουν στην Κωνσταντινούπολη είναι μεγάλης αξίας, καθώς περιλαμβάνονται και παραθαλάσσια στο Βόσπορο αλλά και κάποια στην κεντρική περιοχή Μπέηογλου. «Στην Κωνσταντινούπολη οι αξίες γης είναι πάρα πολύ μεγάλες και μάλιστα είναι από τις ακριβότερες πόλεις. Η περιουσία αυτή ανήκει στα ευαγή ιδρύματα που ίδρυσαν και διευθύνουν Ρωμιοί ή στις κοινότητες των Ρωμιών της Πόλης.
Στις περισσότερες έχουν ακόμη την διαχείριση αλλά μια παλιά τακτική ήθελε σε πολλά από αυτά τα βακούφια ν’ αφαιρεθεί η διεύθυνση. Συγκεκριμένα, 24 βακούφια, με μια παλιά νομολογία του τουρκικού Αρείου Πάγου το 1974 θεωρήθηκαν τρόπο τινά εχθρικά και τους αφαιρέθηκε η αυτοδιοίκηση, δηλαδή οι Ρωμιοί εκδιώχθηκαν από τη διοίκηση των βακουφίων και αυτή ανατέθηκε στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων. Πρόκειται για μια κρατική υπηρεσία σαν την Κτηματική Υπηρεσία του δημοσίου και από τότε τα διαχειρίζεται αυτή η διεύθυνση».
Η διαχείριση από την Γενική Διεύθυνση Βακουφίων, άρα από το τουρκικό δημόσιο, γίνεται για τα 24 βακούφια και τα υπόλοιπα περίπου 70 τα διοικούν οι Ρωμιοί της Πόλης.

«Κατειλημμένα»

Ο κ. Κτιστάκις εξήγησε ότι υπάρχουν δυο ειδών βακούφια, τα κοινοτικά και τα ιδρύματα όπως είναι τα νοσοκομεία και οι εκκλησίες. Τα προαναφερθέντα 24 τα είχαν χαρακτηρίσει κατειλημμένα, με την έννοια ότι είχαν πάψει να έχουν σκοπό γι’ αυτό και πέρασαν στη διεύθυνση της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων. «Κάποια από αυτά τα 24 έχουν καταφύγει στα δικαστήρια».
Ο κ. Κτιστάκις έχει συνεργαστεί με το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε δυο περιπτώσεις για τη διεκδίκηση της βακουφικής περιουσίας των Ρωμιών της Πόλης, μαζί με δύο καθηγητές και νομικούς, έναν Ελληνα κι έναν Τούρκο. Οι υποθέσεις εκδικάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), ενώ εκεί υπάρχουν και περιπτώσεις που εκκρεμούν.
Ο κ. Κτιστάκις σημείωσε ότι «οι υποθέσεις που εκδικάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ήταν θετικές για το Οικουμενικό Πατριαρχείο στη μία, όπως και για άλλες δύο, που είναι η Μεγάλη του Γένους Σχολή και η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Τένεδο». Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δικαίωσε το Κοινωφελές ίδρυμα του Ιερού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Τένεδο για την προσφυγή του κατά της Τουρκίας, για το ότι καταπατείται το δικαίωμά του να κατέχει ακίνητη περιουσία. «Όσες φορές τα νομικά πρόσωπα που ελέγχουν οι Ρωμιοί έχουν προσφύγει στο ΕΔΑΔ υπάρχουν θετικά αποτελέσματα. Άρα, ανοίγει ο δρόμος και για άλλες διεκδικήσεις και απορώ γιατί μέχρι τώρα οι Ρωμιοί δεν είχαν προσφύγει ως ιδιώτες, γιατί δεν είχαν καταφύγει στη δικαστική οδό.
Είμαι κατά των πολιτικών λύσεων, είτε αφορούν την Ελλάδα, είτε την Τουρκία είτε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα. Οι πολιτικές λύσεις είναι κατάλοιπα άλλων εποχών όπου κάποιοι διπλωμάτες σε σκοτεινά δωμάτια επιθυμούσαν να λύσουν όπως οι ίδιοι αντιλαμβάνονταν τα ζητήματα» είπε.
Ο κ. Κτιστάκις τάσσεται υπέρ των πρωτοβουλιών των κοινοτήτων και των πολιτών που στρέφονται στα αρμόδια όργανα. Παρέπεμψε στην επιλογή της κύπριας Τιτίνας Λοϊζίδου να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά της Τουρκίας, η οποία μάλιστα κ. Λοϊζίδου είχε κερδίσει στην προσφυγή της. «Αλίμονο αν αφήναμε στους πολιτικούς την τύχη αυτών των ζητημάτων» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κτιστάκις, σημειώνοντας ότι το ελληνικό κράτος μπορούσε να προσφύγει κατά της Τουρκίας στη λεγόμενη διακρατική προσφυγή πριν από δυο και τρεις δεκαετίες.

Η ιστορία

«Η ιστορία της μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη συνδέεται με τα γεγονότα στην Κύπρο. Όταν συνέβαινε μια ένταση στην Κύπρο, υπήρχε αμέσως αντανάκλαση στη Θράκη και στην Κωνσταντινούπολη, μια κατάσταση «ντόμινο».
Το 1974, ο τουρκικός Άρειος Πάγος είχε υποστηρίξει ότι όλα τα ιδρύματα που ανήκουν σε μειονότητες αποτελούν εν δυνάμει εχθρούς του τουρκικού έθνους, άρα πρέπει να περιορίσουμε την περιουσία τους.
Από τότε, έχουν γίνει πολλά βήματα, υπάρχει πρόοδος. Σε σχέση με τα βακούφια προχωράνε τα ζητήματα» είπε ο κ. Κτιστάκις. Κάνοντας μια αναφορά και μια σύγκριση με τα βακούφια της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης είπε ότι τα δεύτερα είναι μηδαμινής αντικειμενικής αξίας. Σημείωσε ότι τη βακουφική περιουσία στη Θράκη την είχαν διαχειριστεί συγκεκριμένες διορισμένες από το ελληνικό κράτος διοικήσεις, οι οποίες είχαν δημιουργήσει χρέη, γι’ αυτό και το ελληνικό κράτος επέλεξε πριν παραδώσει τη διοίκησή τους στους μουσουλμάνους να κάνει απαλοιφή των χρεών.
Αντίστοιχα, στην Κωνσταντινούπολη όταν επιβάλλεται από το τουρκικό κράτος κάποια μεγάλη φορολογία στα βακούφια των Ρωμιών γίνεται προσφυγή στα δικαστήρια. «Όσες φορές επιβάλλεται μια άδικη ή παράνομη φορολογία προσφεύγουν στα δικαστήρια. Όταν βέβαια γίνεται συστηματικά υποκρύπτεται κάτι άλλο, αν και τα τελευταία χρόνια δεν έχουμε παρόμοια γεγονότα στα βακούφια της Κωνσταντινούπολης» είπε ο κ. Κτιστάκις, συγκρίνοντας με το παρελθόν που δεν ήταν και τόσο απλά τα πράγματα.

Μαρία Αμπατζή – ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ Θράκης
επιμελήθηκε sub92