Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ
Η ανάδειξη ενός Αφροαμερικανού στην προεδρία των ΗΠΑ δεν εμποδίζει τις ρατσιστικές παρεκτροπές της αμερικανικής πολιτικής. Μια πρόσφατη απογοητευτική εξέλιξη ήρθε να ενισχύσει τους φόβους ότι η παρουσία του Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο δεν αρκεί για να επέλθουν σημαντικές αλλαγές στις«κλασικές αμερικανικές αξίες»: Μόλις την περασμένη εβδομάδα η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι θα μποϊκοτάρει μια επίσημη διεθνή διάσκεψη κατά του ρατσισμού, συντασσόμενη με το Ισραήλ, τη χώρα που είχε ανακοινώσει την ίδια απόφαση, πρώτη απ’ όλους.
Πρόκειται για τη Δεύτερη Παγκόσμια Σύνοδο κατά του Ρατσισμού, που υπό την αιγίδα του ΟΗΕ θα πραγματοποιηθεί στο διάστημα 20-25 Απριλίου στη Γενεύη. Η πρώτη παρόμοια σύνοδος είχε πραγματοποιηθεί το 2001 στο Ντουρμπάν της Νότιας Αφρικής, με αντικείμενο, όπως και τώρα, τη χάραξη πολιτικών για την αντιμετώπιση του ρατσισμού, των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας και του φανατισμού.
Τότε, η κυβέρνηση Μπους είχε συμμετάσχει, αρχικά για να αποχωρήσει στη συνέχεια μεσούσης της συνόδου, ακολουθώντας και πάλι το Ισραήλ το οποίο είχε αποχωρήσει πρώτο, εξαιτίας της σύνδεσης του σιωνισμού με τον ρατσισμό στο προσχέδιο της διακήρυξης της συνόδου.
Σήμερα, η κυβέρνηση Ομπάμα αποδεικνύεται προνοητικότερη, επιλέγοντας να ξεκαθαρίσει τα πράγματα νωρίς: από τα τέλη Φεβρουαρίου 30μελής αντιπροσωπεία του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών πήγε στη Γενεύη για να εξασφαλίσει ότι η σύνοδος θα διαγράψει από τις συζητήσεις το θέμα του Ισραήλ αλλά και των αποζημιώσεων που μόνιμα διεκδικούν οι έγχρωμοι Αμερικανοί για τις βλάβες που υπέστησαν κατά την περίοδο της δουλείας στις ΗΠΑ.
Διαπιστώνοντας την απροθυμία των συνέδρων να αποσιωπήσουν αυτά τα δύο μεγάλα ζητήματα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ δεν θα πάνε στη Γενεύη, προκαλώντας βαθιά απογοήτευση στους Αφροαμερικανούς και τους διεθνείς αντιρατσιστικούς κύκλους.
«Οταν ο Ερικ Χόλντερ, ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης, καλούσε το έθνος να ξεφύγει από την ιστορική του απροθυμία για έντιμη συζήτηση περί ρατσισμού, μάλλον θα κοιτούσε το αφεντικό του, τον πρόεδρο» έγραφε σε μακροσκελές, οργισμένο κείμενό της η Αφροαμερικανίδα Σίνθια ΜαΚίνεϊ.
Η πρώην βουλευτής και μέλος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Βουλής καταγγέλλει την κυβέρνηση Ομπάμα ότι το επιχείρημα για την αποσιώπηση του ισραηλινού προβλήματος «θέτει υπό την ομηρία του Ισραήλ όλους τους απόβλητους και περιθωριοποιημένους, εφόσον καμία συζήτηση για τα προβλήματά τους δεν μπορεί να γίνει αν δεν εξαιρεθεί το Ισραήλ από αυτά».
Στο πλήθος των ανάλογων επικριτικών σχολίων προστέθηκε και ένα με ιδιαίτερη βαρύτητα: του υπέργηρου, 92χρονου γαλλογερμανού διπλωμάτη Στέπαν Εσελ, του τελευταίου επιζώντα της ομάδας των συντακτών της ιστορικής Παγκόσμιας Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που υιοθέτησε το 1948 ο ΟΗΕ. «Η Σύνοδος της Γενεύης έχει ένα σκοπό: την κατανόηση των πανανθρώπινων αξιών που όλοι μας προοριζόμαστε να υπηρετήσουμε» είπε ο Εσελ.
Δυστυχώς, το παρασκήνιο αποκαλύπτει ότι κάποιοι, εκτός από τις πανανθρώπινες αξίες, προορίζονται να υπηρετήσουν και άλλες, στενότερες. Η απροθυμία του Ομπάμα να βουτήξει στα βαθιά νερά των αποζημιώσεων, για παράδειγμα, αποδίδεται μεταξύ άλλων και στο γεγονός ότι «η συζήτησή τους στη Γενεύη δεν οδηγεί μόνο στην καταδίκη του ίδιου του αμερικάνικου καπιταλισμού, αλλά και πολλών μεγάλων τραπεζών και επιχειρήσεων που κερδοσκόπησαν με το δουλεμπόριο των μαύρων και εξακολουθούν να λειτουργούν ακόμη. Τέτοιες είναι οι CSX, Fleet Boston, Aetna και JP Morgan Chase», σύμφωνα με το μικρό αμερικανικό μαρξιστικό Κόμμα για τον Σοσιαλισμό και την Απελευθέρωση.
Στην ομάδα των αρνητών της συνόδου απειλούν ότι θα προσχωρήσουν και ο Καναδάς, η Ιταλία, η Βρετανία, η Γαλλία και η Ολλανδία. Οι δύο τελευταίοι μάλιστα, έχουν περισσότερους λόγους από μια απλή αλληλεγγύη προς τις ΗΠΑ: οι εξεγέρσεις στις γαλλικές αποικίες της Γουαδελούπης και της Μαρτινίκα και η πρόσφατη καταδικαστική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του Ρατσισμού για την ολλανδική «δραματική επιδείνωση» στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δένουν τη γλώσσα Γάλλων και Ολλανδών.
Πίσω στις ΗΠΑ, η ματαίωση του ταξιδιού για Γενεύη, ματαιώνει και τις ελπίδες για ουσιαστικές αλλαγές. Αυτές που υποσχόταν ο πρώτος αφροαμερικανός πρόεδρος της χώρας στους ψηφοφόρους του.
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 15/03/2009