«Eμφύλιος» στα ισπανικά χωράφια
The New York Times
Ο Χοσέ Μαρία Γκόμεζ Χιμένεζ νόμιζε ότι είχαν τελειώσει οι μέρες του μόχθου στην ύπαιθρο της Ανδαλουσίας. Ο 29χρονος Γκόμεζ κέρδιζε περίπου 1.900 δολάρια τον μήνα, βάφοντας τοίχους και δουλεύοντας μάγειρας, τα Σαββατοκύριακα, σ’ αυτήν την ευημερούσα πόλη της φράουλας. Αγόρασε διαμέρισμα, πήγαινε συχνά σε πάρτι μετά τη δουλειά και ντυνόταν επώνυμα. Πριν από ένα χρόνο, ο κ. Γκόμεζ έχασε τη δουλειά του, στον κατασκευαστικό τομέα. Τώρα μαζεύει φράουλες για 1.000 δολάρια τον μήνα, σε μια φάρμα έξω από τη Λέπε, στην ανδαλουσιανή επαρχία της Χουέλβα.

Στο 22% η ανεργία
Καθώς εξαφανίζονται οι δουλειές στην Ανδαλουσία, οι εργάτες όπως ο κ. Γκόμεζ επιστρέφουν στα χωράφια που εγκατέλειψαν για τις οικοδομές, τα ξενοδοχεία και τα καταστήματα, κατά τη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής ανάπτυξης στην Ισπανία. Σήμερα ανταγωνίζονται με τους μετανάστες που τους αντικατέστησαν και πολλοί φοβούνται ότι η δυσαρέσκεια που πυροδοτείται μπορεί σύντομα να εκραγεί.
Η Χουέλβα, μια από τους μεγαλύτερους παραγωγούς φράουλας στον κόσμο, αποτέλεσε τα τελευταία χρόνια μαγνήτη ξένων εργατών, που έφθασαν κατά χιλιάδες από χώρες όπως το Μαρόκο και η Ρουμανία, καθώς οι Ισπανοί αγρότες δεν έβρισκαν αρκετούς ντόπιους εργάτες. Ωστόσο, σήμερα, με την αύξηση της ανεργίας, μια περιοχή που απορροφούσε επιτυχώς εποχικούς εργάτες, όταν περίσσευαν οι δουλειές, έχει γίνει παράδειγμα της κλιμακούμενης προστριβής μεταξύ ντόπιων και ξένων εργατών, ενώσεων και αγροτών.
Tο ποσοστό ανεργίας στην Ανδαλουσία έφθασε το 22% στο τέλος του περασμένου χρόνου, πολύ πάνω από το 14% σε εθνικό επίπεδο και τρεις φορές μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
«Εχουμε χωράφια γεμάτα από μετανάστες και οι άνθρωποι στο χωριό κάθονται χωρίς δουλειά», λέει η 23χρονη Μαλού Εσκομπάρ Κόμπος, η οποία ήταν ταμίας σε σούπερ μάρκετ στο Λέπε, έχασε τη δουλειά της πριν από πέντε μήνες και τώρα ψάχνει δουλειά στη φάρμα όπου εργάζεται ο κ. Γκόμεζ.
Οι αγρότες λένε ότι όταν έκαναν τον κύριο γύρο προσλήψεων τον Σεπτέμβριο, ελάχιστοι ντόπιοι εργάτες ζήτησαν δουλειά. Οι αγρότες προσέλαβαν περίπου τους μισούς από τους 50.000 εποχικούς εργάτες από το εξωτερικό. Οι άλλοι μισοί είναι ανάμεικτοι Ισπανοί και μετανάστες κάτοικοι της Ισπανίας.

Νεκρός Αλγερινός
Ωστόσο, όταν άρχισε η συγκομιδή, τέλη Φεβρουαρίου, πολλοί ντόπιοι ήταν ήδη πολλούς μήνες χωρίς δουλειά και απελπισμένοι. Οι χωρικοί πραγματοποίησαν διαδηλώσεις στην περιοχή της φράουλας, απειλώντας να καταλάβουν αγροκτήματα αν οι παραγωγοί δεν προσλάμβαναν περισσότερους ντόπιους εργάτες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ένταση εξελίχθηκε σε βία. Ενας 40χρονος Αλγερινός πέθανε, αρχές Μαρτίου, από τραύματα στο κεφάλι, έπειτα από μάχη με ντόπιους στην κεντρική πλατεία του Λέπε, σύμφωνα με δημοσιεύματα εφημερίδων. Μια μεγάλη ομάδα μεταναστών συγκεντρώθηκαν την επόμενη μέρα έξω από το δημαρχείο, για να διαμαρτυρηθούν.
Το καλό με τους ξένους εργάτες, λένε οι αγρότες, είναι ότι δεσμεύονται για όλη την περίοδο της συγκομιδής και συχνά γνωρίζουν καλύτερα τη δουλειά από τους ντόπιους.

Αθλιες συνθήκες
Διασκορπισμένοι στη γύρω περιοχή, μια άλλη κατηγορία χαμένων, εκατοντάδες μετανάστες εργάτες, που ζουν σε φτωχικά καταλύματα, χωρίς νερό και ηλεκτρικό και κυρίως χωρίς δουλειά.
Ανάμεσά τους, ο 27χρονος Μπούμπα Γκιουλ από τη Σενεγάλη, ο οποίος περπατάει καθημερινά πάνω από τρία χιλιόμετρα, στις κοντινές φάρμες, για να ζητήσει ανεπιτυχώς δουλειά. «Αν ήξερα ότι η Ευρώπη θα ήταν έτσι δεν θα ερχόμουν», λέει.
Η ίδια δουλειά της συγκομιδής φρούτων, που θα ήταν σωτηρία για τον κ. Γκιουλ, είναι ένα βαρύ βήμα πίσω για Ισπανούς όπως ο κ. Γκόμεζ, πρώην οικοδόμος.