▅ Στα αφιλόξενα εδάφη της Κεντρικής Ασίας δεν δοκιμάζεται μόνο η αλληλεγγύη μεταξύ των μελών της Συμμαχίας αλλά και το ίδιο της το μέλλον

Του ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Αν και σε δύο εβδομάδες το ΝΑΤΟ γιορτάζει τα 60ά του γενέθλια στα γαλλογερμανικά σύνορα, η ατμόσφαιρα στην έδρα της Συμμαχίας δεν είναι χαρούμενη. Ο λόγος είναι απλός. Το ΝΑΤΟ βρίσκεται παγιδευμένο στον λάκκο του Αφγανιστάν. Και αν δεν βρει γρήγορα διέξοδο, το ερώτημα αν η Συμμαχία έχει ρόλο μετά την πτώση τηςΣοβιετικής Ενωσης θα επανέλθει στο προσκήνιο δυναμικά, ενώ και οι μεγαλεπήβολοι σχεδιασμοί για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα θα ταφούν στα αφιλόξενα εδάφη της ασιατικής χώρας. «Το Βήμα» βρέθηκε πριν από λίγες ημέρες στις Βρυξέλλες και έλαβε μέρος σε συζητήσεις, κεκλεισμένων των θυρών, με νατοϊκούς αξιωματούχους. Οι απόψεις τους συνέκλιναν: «Η αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Μπαράκ Ομπάμα έχει τη διάθεση να ακούσει τους εταίρους της. Αυτό όμως δεν αρκεί.Η αλληλεγγύη μεταξύ των συμμάχων πάσχει και για αυτό φταίει το Αφγανιστάν». Θεωρείται δε σίγουρο ότι ο νέος αμερικανός πρόεδρος θα ζητήσει από όλους τους ηγέτες που θα συναντήσει στη Σύνοδο Κορυφής του Απριλίου (μεταξύ αυτών ίσως και τον έλληνα πρωθυπουργό κ. Κ.Καραμανλή ) να συνεισφέρουν στον κοινό συμμαχικό αγώνα. Οσες χώρες βλέπουν τους στρατιώτες τους να χύνουν αίμα στον αφγανικό Νότο πολεμώντας τους Ταλιμπάν (Βρετανία, Καναδάς, Δανία, Ολλανδία και Πολωνία), κοιτούν εκείνες που στέλνουν τους στρατιώτες τους στο «ησυχαστήριο» της Καμπούλ με «μισό μάτι». Συμμαχικές διπλωματικές πηγές τόνιζαν ότι «μπορεί η Ελλάδα να έχει περίπου 150 άνδρες στο Αφγανιστάν,αλλά αυτοί είναι κυρίως γιατροί. Το ΝΑΤΟ θέλει όμως μεταγωγικά ελικόπτερα και αεροσκάφη ή συμμετοχή στην εκπαίδευση του αφγανικού στρατού». Κορυφαίοι έλληνες διπλωμάτες είχαν επισημάνει προς το υπουργείο Εξωτερικών ήδη πριν από την εκλογή Ομπάμα ότι η Αθήνα πρέπει να κάνει αισθητή την παρουσία της στο Αφγανιστάν. Το πολιτικό και οικονομικό κόστος μιας τέτοιας απόφασης λειτούργησαν, όμως, ανασταλτικά.

Ο Ομπάμα αναμένεται να θέσει ξεκάθαρα στους ευρωπαίους συμμάχους το αίτημα για περισσότερη βοήθεια. Ακόμη και αν δεν προσέλθει με συγκεκριμένο κατάλογο αιτημάτων, είναι κοινό μυστικό τι θα ήθελε: μάχιμα στρατεύματα, εξοπλισμό και χρήματα για την ανοικοδόμηση. Η οικονομική βοήθεια είναι πιθανή, παρά τα δημοσιονομικά προβλήματα των ευρωπαίων συμμάχων. Η αποστολή, όμως, μάχιμων δυνάμεων και για μεγάλο χρονικό διάστημα μοιάζει δύσκολη. Μόνο οι Αμερικανοί ετοιμάζονται να στείλουν σύντομα περίπου 17.000

στρατιώτες, ενώ αργότερα θα ακολουθήσουν άλλοι 13.000. Συνολικά στο Αφγανιστάν βρίσκονται περίπου 60.000

άνδρες. Αυτοί δρουν στο πλαίσιο της νατοϊκής δύναμης ΙSΑF και της αμερικανικής Επιχείρησης Εnduring Freedom, η οποία πολεμά τους Ταλιμπάν και την Αλ Κάιντα στα σύνορα με το Πακιστάν. Η Γερμανία ανακοίνωσε ότι θα στείλει επιπλέον περίπου 600 άνδρες για την ασφαλή διεξαγωγή των εκλογών του Αυγούστου, μιας εκ των βασικών προτεραιοτήτων του ΝΑΤΟ. Αλλους 500 θα στείλει η Ιταλία.

Από εκεί και πέρα ουδέν αναμένεται. Θέλοντας λοιπόν «να τετραγωνίσει τον κύκλο», η ηγεσία του ΝΑΤΟ προωθεί τη λεγόμενη «συνολική προσέγγιση» (comprehensive approach) για τον συνδυασμό στρατιωτικών και πολιτικών (civilian) μέσων- που προς το παρόν προχωρεί με βήματα χελώνας. Την ίδια στιγμή, νατοϊκοί αξιωματούχοι με τους οποίους συνομίλησε «Το Βήμα» εξέφραζαν απορία ή και δυσφορία για τις πληροφορίες που δημοσίευσε πρόσφατα η έγκυρη εφημερίδα «Ιnternational Ηerald Τribune» ότι οι Αμερικανοί δεν θα διστάσουν να περιθωριοποιήσουν το ΝΑΤΟ από τη λήψη αποφάσεων όσο συνεχίζεται η αναβλητικότητα των Ευρωπαίων.

Μέσα σε αυτή τη βαριά ατμόσφαιρα, στη Σύνοδο αναμένεται να υιοθετηθεί μια Διακήρυξη για τη Συμμαχική Ασφάλεια ως ένα πρώτο βήμα για τη διαμόρφωση της νέας Στρατηγικής Αντίληψης (Strategic Concept) του ΝΑΤΟ για τον 21ο αιώνα. Αυτή λογικά θα είναι έτοιμη το 2010 και θα αντικαταστήσει εκείνη του 1999, ούσα η πρώτη μετά τη διεύρυνση της Συμμαχίας και την 11η Σεπτεμβρίου 2001