Γιάννης Καρτάλης
Εντονο προβληματισμό έχει προκαλέσει στην Αθήνα η έκθεση του επιτρόπου για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης κ. Τόμας Χάμαμπεργκ σχετικά με την κατάσταση των μειονοτήτων στην Ελλάδα. Και τούτο διότι ανατρέπει πλήρως τις…ελληνικές θέσεις για το εθνικά ευαίσθητο αυτό ζήτημα και ζητεί την προσαρμογή της χώρας μας στα ευρωπαϊκά πρότυπα, υπενθυμίζοντας μάλιστα ότι δεν έχει ανταποκριθεί σε σειρά ομόφωνων καταδικαστικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Μέσα στον γενικότερο χαμό που επικρατεί την περίοδο αυτή στην Ελλάδα ίσως το ζήτημα αυτό να μη συγκινεί κανέναν και πάντως να μην προκαλεί το γενικότερο ενδιαφέρον, δεν παύει όμως να έχει επιπτώσεις στη διεθνή εικόνα της χώρας (η οποία, ως γνωστόν, ιδιαίτερα σήμερα, δεν είναι και η καλύτερη) και να προκαλεί δυσχέρειες στον χειρισμό μιας αξιόπιστης εξωτερικής πολιτικής.
Η σοβαρότερη από τις διαπιστώσεις του επιτρόπου είναι η αμφισβήτηση της γνωστής ελληνικής θέσης ότι στη χώρα μας (με βάση της Συνθήκη της Λωζάννης) αναγνωρίζεται μόνο μια μειονότητα, η μουσουλμανική. Εκφράζει μάλιστα την ανησυχία του για την άρνηση των αρχών να αναγνωρίσουν την ύπαρξη οποιασδήποτε άλλης μειονότητας (αναφέρεται μάλιστα ονομαστικά σε «μακεδονική μειονότητα» στη Δυτική Μακεδονία) και για τις αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων να μην αναγνωρίσουν σωματεία μελών των μειονοτήτων. Καλεί έτσι την ελληνική κυβέρνηση να υιοθετήσει επειγόντως όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου τα μέλη των μειονοτήτων να ασκούν το δικαίωμά τους στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των μειονοτήτων. Θεωρεί επιπλέον ασυμβίβαστη με τα ευρωπαϊκά πρότυπα την εφαρμογή του Νόμου της Σαρία σε οικογενειακά και κληρονομικά ζητήματα από μουφτήδες που διορίζονται από το ελληνικό κράτος και ζητεί να ικανοποιηθεί το αίτημα για την εκλογή των μουφτήδων με παράλληλο περιορισμό της δικαιοδοσίας τους σε αυστηρώς πνευματικά καθήκοντα.
Υπάρχουν όμως και ορισμένες θετικές επισημάνσεις όπως η κατάργηση του άρθρου 19 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας (για την αφαίρεση της ιθαγένειας). Ο επίτροπος χαιρετίζει τις προσπάθειες που έχουν κάνει οι ελληνικές αρχές και τις προτρέπει να αποκαταστήσουν αμέσως την ιθαγένεια των μελών της μουσουλμανικής μειονότητας (που είχε αφαιρεθεί με το καταργηθέν άρθρο) που συνεχίζουν να παραμένουν στη χώρα. Για όσους παραμένουν στο εξωτερικό ζητεί να τους δοθεί αποζημίωση. Ολα αυτά δείχνουν ότι σε μια περίοδο όπου τα ζητήματα των μειονοτήτων έχουν ευαισθητοποιήσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και προκαλούν την ιδιαίτερη προσοχή η Ελλάδα δεν μπορεί να παραμένει προσηλωμένη σε δόγματα του παρελθόντος, αλλά είναι υποχρεωμένη να ανταποκριθεί στις επιταγές της νέας εποχής. Μόνον έτσι θα μπορέσει να εξυπηρετήσει τα καλώς εννοούμενα εθνικά της συμφέροντα, αποφεύγοντας να βρίσκεται στο στόχαστρο των διεθνών επικρίσεων.
BHMA