του Γκιουνάι Ασλάν
Μετάφραση: Σάββα Καλεντερίδης
Για την Τουρκία το νέο έτος έχει μπει με “ανοίγματα” και περιπέτειες.
Πρώτα απ’ όλα σε σχέση με τους Κούρδους.
Κατά πρώτον το κρατικό κανάλι TRT άρχισε να εκπέμπει στα κουρδικά από την 1η Ιανουαρίου. Την ίδια ημέρα ο πρόεδρος του Οργανισμού Ανώτατης Εκπαίδευσης (YÖK) δήλωνε επίσημα ότι σύντομα θα αρχίσει η εκπαίδευση στα κουρδικά στα πανεπιστήμια της Τουρκίας. Αμέσως μετά ο υπουργός δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι άρχισαν οι διαδικασίες για την άρση της απαγόρευσης χρήσης της κουρδικής γλώσσας στις τουρκικές φυλακές.
Aπό την άλλη πλευρά, όσον αφορά τους αλεβίτες, για πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκίας ο πρωθυπουργός συμμετείχε στη…γιορτή-γεύμα Muharrem İftarı των αλεβιτών. Και πάλι σε σχέση με τους αλεβίτες, για πρώτη φορά μεταδόθηκε απευθείας από την κρατική τηλεόραση TRT θρησκευτική τελετή των αλεβιτών. Η κρατική τηλεόραση που παρουσίασε το κεντρικό δελτίο ειδήσεων από το τζέμεβι (χώρος λατρείας των αλεβιτών, σ.τ.μ.), έκανε ειδική εκπομπή για την αλεβίτικη γιορτή Κερμπέλα, με τη συμμετοχή των σοφών ιεροδιδασκάλων (ντεντέ, αλεβίτες δημογέροντες, σ.τ.μ.) και καλλιτεχνών.
Επίσης, την περίοδο αυτή παρατηρείται μια κινητικότητα στο ζήτημα των σχέσεων Τουρκίας-Ε.Ε., στις οποίες υπήρχε κλίμα χετικής ηρεμίας για αρκετό διάστημα. Ο βουλευτής Κωνσταντινούπολης του ΑΚΡ, Egemen Bağış, τοποθετήθηκε στη θέση του διαπραγματευτή της Τουρκίας με την Ε.Ε.
Τα “ανοίγματα” του τουρκικού κράτους έφτασαν και μέχρι τον παγκοσμίως γνωστό ποιητή Ναζίμ Χικμέτ. Το υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε να του αποδώσει την υπηκοότητα και να τον αποκαταστήσει.
Δεν τελειώσαμε!
Εκτός από όλα αυτά έγινε και ο 10ος κύκλος συλλήψεων της ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ. Τη φορά αυτή συνελλήφθησαν εννέα ανώτατοι αξιωματικοί, με κορυφαίο τον αντιστράτηγο ε.α. Τουντζέρ Κιλίτς (Tuncer Kılıç), πρώην γενικό γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας.
Στην πραγματικότητα οι στρατηγοί αφέθηκαν ελεύθεροι με την παρέμβαση του στρατού, όμως, παρά την απελευθέρωσή τους, η “στιλπνάδα” των στρατηγών της ιδεολογίας της Κόκκινης Μηλιάς (υπερεθνικιστές, σ.τ.μ.) χάθηκε μια για πάντα.
Οι εξελίξεις αυτές, που ακολούθησε η μια την άλλη μετά την πρώτη του έτους, σηματοδοτούν το ξήλωμα και το γκρέμισμα της παλιάς Τουρκίας. Βαίνουμε προς το τέλος του ρατσιστικού, σωβινιστικού και καταπιεστικού κράτους.
Το τουρκικό κράτος αναδομείται με βάση τα δεδομένα της σύγχρονης εποχής. Όπως έγινε σε πολλά άλλα κράτη μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, την πρωτοβουλία στη διαμάχη μεταξύ καθεστωτικών-νεωτεριστικών δυνάμεων την έχουν πάρει στα χέρια τους οι νεωτεριστές.
Η Τουρκία αυτοανανεώνεται με τη βοήθεια πλανητικών δυνάμεων, όπως είναι οι ΗΠΑ και η Ε.Ε., και στη βάση αυτή αναλαμβάνει έναν νέο ρόλο που της αναγνωρίζουν οι δυνάμεις αυτές. Το μέλλον του τουρκικού κράτους για άλλη μια φορά διαμορφώνεται και πάλι από το δυτικό κόσμο.
Όπως συνέβη πριν από έναν αιώνα και σήμερα την τύχη της χώρας την καθορίζουν και πάλι οι πλανητικές δυνάμεις. Γι’ αυτό χάνει το γνωστό βηματισμό της η Τουρκία. Γι’ αυτό εξουδετερώνονται οι δυνάμεις εκείνες που είναι αντίθετες με την αναθεώρηση της κεμαλικής ιδεολογίας και τη φιλελευθεροποίηση της επίσης ιδεολογίας του τουρκικού κράτους.
Πριν δυο χρόνια η ΜΙΤ, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 80 χρόνων από την ίδρυσή της, εξέδωσε την εξής ανακοίνωση:
“Η Τουρκία, είτε λόγω της στρατηγικής είτε λόγω της γεωπολιτικής της σημασίας, δεν είχε ποτέ την πολυτέλεια να αφεθεί στη ροή των ιστορικών γεγονότων. Εκείνοι που βλέπουν τα πράγματα μέσα από ένα πλέγμα αδιάλλακτου και στυγνού συντηρητισμού, δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις και δεν μπορούν αποκτήσουν ενεργό ρόλο, ούτε να έχουν λόγο σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται ταχύτατα, του οποίου αναπόσπαστο μέρος είναι και η Τουρκία, και, άρα, δεν μπορούν, δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τα εθνικά μας συμφέροντα”.
Μετά από παρέλευση δυο ετών από την έκδοση αυτής της ανακοίνωσης, μπορούμε να πούμε ότι η “γραμμή” που εμφανίζεται στην ανακοίνωση της ΜΙΤ έχει επηρεάσει και το στρατό και η Τουρκία προσπαθεί να αναδομήσει την κατακερματισμένη κρατική εξουσία.
Ο στρατός, αν και με κάποιες επιφυλάξεις, φαίνεται ότι έχει αποδεχτεί τη συγκεκριμένη “γραμμή”. Ο τουρκικός στρατός, που έχει υποστεί σοβαρότατες στρατιωτικές ήττες απέναντι στο κουρδικό κίνημα τα τελευταία δυο χρόνια, έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία του, έχει “κατεβάσει τα πανιά”, έχει αρχίσει τις συνομιλίες με τον Ταλαμπανί και τον Μπαρζανί, τους οποίους μέχρι πριν από δυο χρόνια αποκαλούσε “τρομοκράτες”, ενώ το ίδιο διάστημα έχει υποχρεωθεί να αποδεχτεί, έστω και με κάποιες ενστάσεις, διάφορες νεωτεριστικές κινήσεις.
Φαίνεται πως ο στρατός αντιλήφθηκε ότι η Τουρκία είναι δεμένη χειροπόδαρα από το δυτικό κόσμο και δεν είναι δυνατόν να απομακρυνθεί από αυτόν και να αλλάξει γεωπολιτικό προσανατολισμό, καθώς και ότι χωρίς τη Δύση δεν είναι σε θέση να σταθεί στα πόδια της. Έτσι ο τουρκικός στρατός αναγκάστηκε να αποδεχτεί τη “σκληρή πραγματικότητα”.
Αν και η κατάσταση αυτή ενέχει τον κίνδυνο της εσωτερικής διάσπασης στις τάξεις των στελεχών των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, οι αμφισβητίες δεν έχουν τη δύναμη να κάνουν και πολλά πράγματα. Αυτό το αναγνωρίζει η ίδια η ανώτατη ηγεσία του στρατού. Είναι κοινή διαπίστωση πλέον ότι η δύναμη του στρατού δεν επαρκεί για όλα.
Από την άλλη πλευρά, η Δίκη της ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ δεν αποσκοπεί στην εξιλέωση της Τουρκίας και στο ξεκαθάρισμα των παλιών σκοτεινών λογαριασμών, μια διαδικασία που θα έφερνε τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία στη χώρα, αλλά έχει ως στόχο να θέσει υπό πίεση την εθνικιστική (ρατσιστική) πτέρυγα που δρα στις τάξεις του τουρκικού στρατού.
Με τη δίκη και με τις περιοδικές (δέκα τον αριθμό, σ.τ.μ.) επιχειρήσεις εξάρθρωσης και σύλληψης διαφόρων ομάδων της ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ, κάποιοι πληρώνουν τη στάση τους στο νομοσχέδιο της 1ης Μαρτίου 2003 (απορρίφθηκε από την τουρκική βουλή και πρέβλεπε τη διέλευση των στρατευμάτων των ΗΠΑ από το έδαφος της Τουρκίας, σ.τ.μ.), αλλά και κάποια άλλα λάθη που έκαναν πριν και μετά το 2003. Με άλλα λόγια, οι ΗΠΑ τρίβουν στο χώμα τη μούρη των στελεχών εκείνων του τουρκικού στρατού που τηρούν αντιαμερικανική στάση.
Στη συνάντηση Μπους-Ερντογάν που έγινε στο Λευκό Οίκο στις 5 Νοεμβρίου 2007, η Τουρκία δέθηκε και πάλι στο άρμα των ΗΠΑ και ανέλαβε ένα νέο ρόλο στην περιοχή. Το Ισραήλ και η Τουρκία ανέλαβαν το ρόλο του πυλώνα στο σχέδιο αναδόμησης της περιοχής.
Στην πραγματικότητα, μετά την απόρριψη του νομοσχεδίου την 1η Μαρτίου 2003, οι ΗΠΑ επεδίωξαν να καταστήσουν χώρα-πυλώνα το Κουρδιστάν και κατέβαλαν αρκετές προσπάθειες γι’ αυτό. Αυτός είναι και ο λόγος της έντασης που παρατηρήθηκε εκείνο το διάστημα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
Οι ΗΠΑ, επισείοντας τους κινδύνους που ενέχει ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν για την Τουρκία, υποχρέωσαν την Άγκυρα να αποδεχτεί το δικό τους δόγμα. Μετά από αυτό, κατά πάσα πιθανότητα, η Τουρκία ανέλαβε το ρόλο της υποστήριξης για το προσεχές διάστημα των Κούρδων του Ιράκ.
Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους, ως αντάλλαγμα, έδωσαν στην Τουρκία την πρωτοβουλια για τους Κούρδους, το Κουρδιστάν και το Κουρδικό Ζήτημα γενικότερα.
Οι εκπομπές στα κουρδικά, η εκπαίδευση στα πανεπιστήμια στην κουρδική γλώσσα και λοιπά βήματα προς αυτν την κατεύθυνση οφείλονται στο ρόλο που έχει ανατεθεί στην Τουρκία. Και ο ρόλος αυτός είναι του “προστάτη” των Κούρδων. Η Τουρκία αλλάζει όχι επειδή το θέλει η ίδια, αλλά επειδή της το επιβάλλει ο ρόλος που της έχει δοθεί.
Και έτσι να είναι, όμως, δεν πειράζει.
Αν και το Κουρδικό Πρόβλημα δεν έχει επιλυθεί, μπαίνει σε μια φάση ηρεμίας και διανοίγεται σιγά-σιγά ο δρόμος που οδηγεί στην επίλυσή του. Η Τουρκία έχει αντιληφθεί ότι δεν είναι σε θέση να φέρει σε πέρας την αποστολή που της έχει ανατεθεί από τις ΗΠΑ, αν δεν συνεργαστεί με τους Κούρδους. Η Τουρκία, για να πετύχει τους στόχους της στην περιοχή, πρέπει να τερματίσει τον πόλεμο που διεξάγει εναντίον του ΡΚΚ και να σεβαστεί τη δημοκρατική απόφαση του κουρδικού λαού.
Με την είσοδο του νέου έτους αρχίζει και το δύσκολο τεστ της Τουρκίας με το ΡΚΚ. Για να έχουν κάποιο νόημα τα βήματα που έχει κάνει μέχρι σήμερα η Τουρκία στο Κουρδικό, θα πρέπει να κάνει επιλογές που θα οδηγήσουν στην ειρήνη με το ΡΚΚ…
Πηγή: ROJACIWAN