Το Κουρδικό έρχεται να επανακαθορίσει τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή
του Φικρέτ Μπιλά
Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης
Ο πρόεδρος του Ιράκ, Τζελάλ Ταλαμπανί, σε συνέντευξη που έδωσε στο CNN Türk αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο της παράδοσης των όπλων από πλευράς του ΡΚΚ και στη σταδιακή εφαρμονή ενός σχεδίου για την επίλυση του Κουρδικού.
Ο Ταλαμπανί ανέλαβε και στο παρελθόν πρωτοβουλίες για ανάλογα θέματα, όπως εκεχειρίες, μονομερής κατάπαυση του πυρός και παράδοση όπλων από το ΡΚΚ, ενώ την εποχή Οζάλ έπαιξε διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ PKK και τουρκικού κράτους.
Εξετάζοντας τις τελευταίες του δηλώσεις, εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο Ταλαμπανί ανέλαβε και πάλι ένα τέτοιο ρόλο.
Πριν εξετάσουμε το “σχέδιο που θα υλοποιηθεί κατά φάσεις” που προανήγγειλε ο…Ταλαμπανί, κρίνουμε σκόπιμο να θέσουμε ορισμένα ζητήματα που ζητούν απαντήσεις.
Για παράδειγμα:
1- Ο Ταλαμπανί φέρνει στο προσκήνιο την “έκκληση για παράδοση των όπλων και το σχέδιο για τη λύση” με δική του πρωτοβουλία;
2- Η πρωτοβουλία Ταλαμπανί είναι ένα σχέδιο που επεξεργάστηκε από κοινού με τις ΗΠΑ;
3- Έχει απ’ ευθείας ή μέσω τρίτων επαφές με την Άγκυρα για το θέμα αυτό;
Μέχρι στιμγής δεν υπάρχουν απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά.
Σε περίπτωση που η σκέψη αυτή (του Ταλαμπανί) αποτελεί μια προκαταρκτική εργασία που σχετίζεται με την πολιτική κατάσταση που θα δημιουργηθεί μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ, αυτό σημαίνει ότι σε αυτή συμμετέχουν τουλάχιστον τρεις πλευρές: Τουρκία, ΗΠΑ και Ιράκ-Βόρειο Ιράκ.
Σε περίπτωση που το σχέδιο στο οποίο αναφέρθηκε ο Ταλαμπανί δεν στηρίζεται στις προαναφερθείσες τρεις χώρες και απλά αποτελεί μια κίνηση του Ταλαμπανί και του ΡΚΚ και αποσκοπεί στο να βολιδοσκοπήσει τις προθέσεις της Τουρκίας, τότε αλλάζουν τα πράγματα. Ένα άλλο θέμα που πρέπει να εξεταστεί είναι ο στόχος, ο σκοπός για τον οποίο εκδηλώθηκε αυτή η πρωτοβουλία.
Ο στόχος είναι η εξουδετέρωση του ΡΚΚ μετά από συμφωνία που συνομολογήθηκε ή θα συνομολογηθεί μεταξύ Τουρκίας-ΗΠΑ-Ιράκ/Βορείου Ιράκ; Ή μήπως ο στόχος είναι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να καθήσουν στο τραπέζι των “πολιτικών διαπραγματεύσεων” η Άγκυρα με το ΡΚΚ;
Από τα λόγια του Ταλαμπανί φαίνεται ότι γίνεται προσπάθεια να επιτευχθεί ο δεύτερος στόχος (δηλαδή να συρθεί η Άγκυρα στο τραπέζι των συνομιλιών με το ΡΚΚ, σ.τ.μ.). Και αυτό φαίνεται από το ότι ο Ταλαμπανί λέει πως (με βάση το σχέδιο) η Τουρκία θα πρέπει να προβεί σε νομικές ρυθμίσεις για “γενική αμνηστεία”, ούτως ώστε να επιτευχθεί ο αφοπλισμός του ΡΚΚ. Μας λέει δηλαδή ότι οι άνδρες του ΡΚΚ μετά τον αφοπλισμό τους θα γυρίσουν στα σπίτια τους και όχι στη φυλακή.
Αυτές οι φράσεις μας δίνουν την εντύπωση ότι υπάρχουν προσδοκίες για “παζάρια” σε πολιτικό επίπεδο.

Οι απαιτήσεις του PKK-DTP
Παρά την προσέγγιση Ταλαμπανί, στην κοινή γραμμή που ακολουθεί το PKK-DTP δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια διάθεση για εγκατάλειψη του ένοπλου αγώνα και κατάθεση των όπλων. Το αντίθετο, η ένοπλη πτέρυγα του ΡΚΚ θεωρείται ως εγγυητής μέχρι να επιτύχουν οι Κούρδοι πολιτικό αποτέλεσμα.
Εδώ και καιρό, προτού καν έλθει στο προσκήνιο το ζήτημα της “παράδοσης των όπλων”, τα αιτήματα της κοινής γραμμής PKK-DTP έχουν ήδη πάρει τη θέση τους στην πολιτική επικαιρότητα της Τουρκίας. Τα αιτήματα αυτά συμπκυκνώνονται στη φράση “πολιτική αυτονομία”. Αν εξεταστούν σε βάθος τα αιτήμτα του DTP, προκύπτει ότι οι Κούρδοι ζητούν ένα “μοντέλο”, το οποίο αν εφαρμοστεί η ενότητα της Τουρκίας θα παραμείνει μόνο στα χαρτιά.
Σε περίπτωση που πετύχουν το στόχο της “αυτονομίας” σε πρώτη φάση, σταδιακά θα απαιτήσουν ομοσπονδία και στο τέλος ανεξαρτησία.
Η νομική ρύθμιση για “γενική αμνηστεία” που ζητεί ο Ταλαμπανί ως αντίκρυσμα για τον αφοπλισμό του ΡΚΚ, φαίνεται ότι είναι απλά το πρώτο βήμα για να αρχίσει η περίοδος των “πολιτικών παζαριών” με τους Κούρδους.

Η στάση της Άγκυρας
Θα πρέπει να δούμε ποιά είναι η στάση της Άγκυρας μπροστά στις απαιτήσεις Ταλαμπανί και DTP. Οι δηλώσεις που έκανε ο πρωθυπουργός Ερντογάν μετά την περιοδεία του στην ΝΑ Τουρκία (Κουρδιστάν) επικεντρώθηκαν στη γραμμή “Ένα κράτος, μια σημαία, ένα έθνος, μια πατρίδα”. Μια γραμμή την οποία ούτως ή άλλως ακολουθεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (CHP). Και οι ομιλίες και οι δηλώσεις του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Ιλκέρ Μπασμπούγ, το τελευταίο διάστημα είναι στην λιδια γραμμή.
Τα βήματα που έγιναν και πρόκειται να γίνουν στην κατεύθυνση παραχώρησης κάποιων πολιτιστικών και ατομικών δικαιωμάτων, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά δεν θα πλήξουν την εννιαία, κοσμική και δημοκρατική δομή της Τουρκίας, δεν θεωρείται ότι συνιστούν κάποιο πρόβλημα. Το πρόβλημα αρχίζει όταν αυτά τα δικαιώματα γίνονται βάση και έναυσμα για απαιτήσεις “ομαδικών και συλλογικών δικαιωμάτων”.
Η Άγκυρα επανειλλημένα έχει δηλώσει ξεκάθαρα, μέσω των πολιτικών και στρατιωτικών θεσμών, ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε στην ουσία κατάλυση της εννιαίας δομής του τουρκικού κράτους.
Και δεν θα πρέπει να περιμένει κανείς αλλαγή στη στάση αυτή.
Εαν πρόκειται για ένα σχέδιο που δεν αποκλείει το ΡΚΚ και δεν στηρίζεται στην Τουρκία, τις ΗΠΑ και το Ιράκ/Βόρειο Ιράκ, τότε δεν υπάρχει περίπτωση να υλοποιηθεί.
Η Άγκυρα δεν πρόκειται να μπει σε μια λογική “πολιτικού διαλόγου” με το ΡΚΚ.
Από την άλλη πλευρά, η κοινή γραμμή PKK-DTP δεν πρόκειται να αλλάξει, αν δεν επιτευχθούν κάποιοι πολιτικοί στόχοι.
Πριν δούμε συνολικά την εικόνα που θα σχηματιστεί με την ολοκλήρωση της αποχώρησης των ΗΠΑ από την περιοχή, δεν θα πρέπει να αναμένεται αλλαγή της στάσης της Άγκυρας στο θέμα αυτό.
Πηγή: ΜΙΛΛΙΕΤ