H χάρτης παρουσιάζει την εξέλιξη του Κουρδικού τον 20ό αιώνα. Η συμφωνία ασφαλείας ΗΠΑ-Ιράκ, κατά τα φαινόμενα, θα επιταχύνει τις εξελίξεις και γύρω από τους Κούρδους του Ιράκ και γύρω από το ΡΚΚ-Κούρδους της Τουρκίας, όπως μας αναλύεται στο άρθρο που ακολουθεί.

του Kadri Gürsel
Η συμφωνία ασφαλείας ΗΠΑ-Ιράκ, η οποία προβλέπει την ολοκληρωτική αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ εντός τριετίας, είναι μια κακή είδηση για το ΡΚΚ.
Και αυτό γιατί η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει στη σταδιακή απάλειψη της πλεονεκτικής κατάστασης που δημιουργήθηκε για το ΡΚΚ, με την άρνηση της Τουρκίας να επιτρέψει τη διέλευση των αμερικανικών στρατευμάτων από το έδαφός της (1 Μαρτίου 2003) και την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, και θα ανοίξει την πόρτα για μια νέα περίοδο στην περιοχή.
Επιτέλους, έχει αρχίσει να διαφαίνεται το τέλος, όμως, παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν…δυο βασικοί παράγοντες που εμποδίζουν την Τουρκία να ασκήσει αποτελεσματική αντιτρομοκρατική πολιτική.
Το πρώτο είναι η αίσθηση ασφάλειας που δίνει στην κουρδική διοίκηση του Βορείου Ιράκ η παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή, γεγονός που δεν επιτρέπει να καταστεί υποχρεωτική γι’ αυτήν η συνεργασία της με την Άγκυρα για την καταπολέμηση του ΡΚΚ.
Το δεύτερο είναι η αδυναμία της Τουρκίας να διεξάγει μια αποτελεσματική επιχείρηση ξηράς εναντίον του ΡΚΚ στο Βόρειο Ιράκ.
Στη νέα περίοδο ο πρώτος παράγοντας φαίνεται ότι θα εξουδετερωθεί. Αυτό σημαίνει ότι, υπό το βάρος των νέων εξελίξεων, η κουρδική διοίκηση θα πιεστεί εκ των πραγμάτων να συνεργαστεί με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις (ΤΕΔ) για να διεξάγει έναν πιο αποτελεσματικό αγώνα εναντίον του ΡΚΚ.
Οι παράμετροι της συμφωνίας ασφαλείας ΗΠΑ-Ιράκ ωθούν την “Κυβέρνηση της Περιοχής του Κουρδιστάν” να συνάψει καλές σχέσεις με την Άγκυρα. Για να γίνει αυτό, όμως, όπως είναι φυσικό, πρώτος και απαράβατος όρος είναι η συνεργασία της κουρδικής κυβέρνησης με την Άγκυρα στο θέμα της καταπολέμησης του ΡΚΚ.
Το πιο κρίσιμο σημείο της συμφωνίας για τους Κούρδους του Ιράκ είναι το ότι προβλέπεται η ολοκληρωτική αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Ιράκ… Όταν γίνει αυτό, μετά από τρία χρόνια, οι Κούρδοι του Ιράκ θα μείνουν αντιμέτωποι με έναν πολυάριθμο ενεργό αραβικό στρατό στα νώτα τους. Και αυτό γιατί οι ΗΠΑ ήδη φροντίζουν να εξοπλίσουν καλά τις ιρακινές ένοπλες δυνάμεις, αφού γνωρίζουν πολύ καλά ότι όταν αποχωρήσουν θα πρέπει να έχουν αφήσει πίσω τους ισχυρές δομές ασφαλείας. Γι’ αυτό έχουν ήδη αρχίσει και συνεχίζουν ταχύτατα την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των ιρακινών ενόπλων δυνάμεων, των οποίων η αποτελεσματικότητα αυξάνεται.
Ανάμεσα στους Άραβες και τους Κούρδους υπάρχουν σοβαρά προβλήματα. Το καθεστώς του Κιρκούκ και η διανομή των εσόδων από τα πετρέλαια είναι τα κυριώτερα. Ακόμα και στην περίπτωση που θεωρήσουμε ότι τα δυο αυτά προβλήματα θα έχουν επιλυθεί μέχρι την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Ιράκ, οι Κούρδοι, χωρίς την προστασία των Αμερικανών, θα αισθανθούν αναπόφευκτα το αίσθημα της απειλής από την παρουσία ενός ισχυρού αραβικού στρατού ακριβώς δίπλα τους. Η ένταση και ο φόβος έχει ήδη αρχίσει να γίνεται ορατός στους Κούρδους.

Η βάση των ΗΠΑ δεν είναι λύση
Οι Κούρδοι του Ιράκ, που αναζητούν στηρίγματα για την ασφάλειά τους, όποτε βρουν ευκαιρία καλούν τους Αμερικανούς να κατασκευάσουν μόνιμη βάση στο έδαφός τους. Όμως αυτό, εκτός του ότι αντίκειται στην συμφωνία ασφαλείας, φαίνεται ότι δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί για λόγους αδυναμίας υποστήριξης της βάσης από πλευράς διοικητικής μέριμνας, αφού, σε κάθε περίπτωση, για να εξυπηρετηθεί, απαιτείται άδεια διέλευσης από ξηράς και αέρος των γειτονικών χωρών.
Η μόνη ρεαλιστική επιλογή που μένει για την κουρδική διοίκηση, είναι η στήριξη και η υποστήριξη της Τουρκίας. Και για να γίνει αυτό, το πρώτο που θα πρέπει να κάνει η κουρδική διοίκηση, είναι να δώσει εγγυήσεις στην Άγκυρα και να λάβει τα απαραίτητα εκείνα μέτρα που δεν θα επιτρέπουν το ΡΚΚ να χρησιμοποιεί το έδαφος του Βορείου Ιράκ ως βάση για επιθέσεις εναντίον της Τουρκίας.
Η συμφωνία ασφαλείας δίνει και ένα νομικό στήριγμα στην Τουρκία, το οποίο μπορεί να το χρησιμοποιήσει εναντίον του ΡΚΚ στο Βόρειο Ιράκ. Στο άρθρο 27 της συμφωνίας αναφέρεται ότι: “Το έδαφος, η θάλασσα και ο εναέριος χώρος του Ιράκ δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν ως βάση τράνσιτ ή απ’ ευθείας για επιθέσεις εναντίον άλλων χωρών”. Αυτό δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ, ισχύει για όλους. Από τη στιγμή που οι επιθέσεις του ΡΚΚ αποτελούν ευθεία παραβίαση της συμφωνίας, αυτομάτως καθίσταται υποχρετική και η εξουδετέρωση του ΡΚΚ.
Στη συμφωνία υπάρχουν ισχυρές αναφορές στην εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ… Αυτό είναι θετικό, αφού αποθαρρύνει τους Κούρδους… Όμως υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος: Και πάλι το άρθρο 27 της συμφωνίας, καθιστά υπεύθυνη την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης να προσφεύγει στη βοήθεια των ΗΠΑ σε περιπτώσεις που εμφανίζονται απειλές εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας του Ιράκ.
Η πρόβλεψη αυτή, που καθιστά “εγγυήτρια δύναμη κατόπιν πρόσκλησης” τις ΗΠΑ, είναι ταυτόχρονα και ένα μέσο πίεσης για να αποτρέψει την Άγκυρα από μονομερείς ενέργειες εναντίον του ΡΚΚ και να την ωθήσει στη συνεργασία και το διάλογο με τη Βαγδάτη και με την κουρδική διοίκηση.
Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης
Πηγή: ΜΙΛΛΙΕΤ