* Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ θα επιχειρηθεί η πλέον πιεστική απόπειρα να κλείσει το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ και να προχωρήσει η λύση του χρόνιου προβλήματος στην Κύπρο

ΑΓΓ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ – Ν. ΧΑΣΑΠΟΠΟΥΛΟΣ

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποτελεί ιδανικό σκηνικό για επίσημες και παρασκηνιακές συναντήσεις ή πολιτικοδιπλωματικά deals. Η έναρξη, μεθαύριο Τρίτη, των εργασιών της 63ης Γενικής Συνέλευσης στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη, θα σημάνει παράλληλα την αρχή μιας κρίσιμης εβδομάδας για τα εθνικά θέματα. Εκεί θα επιχειρηθεί, σύμφωνα με συγκλίνουσες πληροφορίες, η πλέον πιεστική απόπειρα να κλείσει το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων, υπό το άγρυπνο βλέμμα των Αμερικανών. Και παράλληλα, με τις απευθείας διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό να ανεβάζουν ρυθμούς, τόσο ο ΟΗΕ όσο και τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα μέρη θα αναζητήσουν τρόπους πίεσης για την επίλυση του χρόνιου προβλήματος.
Σύμφωνα με συγκλίνουσες πληροφορίες του «Βήματος», οι εξελίξεις στο Σκοπιανό αναμένονται καταιγιστικές. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάνουν λόγο για «νέο Μπούργκενστοκ», ενθυμούμενοι όσα εκτυλίχθησαν στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό το 2004. Η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδος και πΓΔΜ Ντόρας Μπακογιάννη και Αντόνιο Μιλόσοσκι αντιστοίχως προχθές στο Παρίσι ήταν το ορεκτικό, καθώς επιβεβαίωσε ότι υπάρχει μια, έστω άτυπη, μυστική διμερής διαπραγμάτευση.
Ο Μάθιου Νίμιτς και η αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις προβλέπεται ότι θα κινηθούν συντονισμένα. Η Αθήνα φοβάται ότι ο κ. Νίμιτς ενδέχεται να καταθέσει την τελική του πρόταση ελαφρώς παραλλαγμένη σε σχέση με αυτή που επέδωσε στους διαπραγματευτές των δύο χωρών την περασμένη εβδομάδα. Ενδέχεται δε ο κ. Νίμιτς να επιχειρήσει να «σπάσει» στα δύο το πακέτο που πρότεινε στη Νέα Υόρκη ώστε να υπάρξουν δύο «υποπακέτα»: το πρώτο θα αφορά το όνομα και το δεύτερο το ζήτημα της «μακεδονικής εθνότητας και γλώσσας».
Εμπειροι διπλωμάτες δεν αποκλείουν μάλιστα σε αυτή την περίπτωση η Αθήνα να βρεθεί ενώπιον δύο κινδύνων. Πρώτον, η πρόταση για την ονομασία να αφορά τη χρήση της μόνο στις διμερείς σχέσεις Σκοπίων – Ελλάδος. Δεύτερον, σε περίπτωση που η ελληνική πλευρά δεν αποδεχθεί την τελική πρόταση Νίμιτς, ο ειδικός διαμεσολαβητής να καταθέσει την εντολή του. Σε αυτή την περίπτωση, σημειώνουν οι ίδιες πηγές, η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας όπου η Αθήνα δύσκολα θα μπορούσε να αποτρέψει την αναγνώριση των Σκοπίων ως «Δημοκρατίας της Μακεδονίας».
Συγκεκριμένα, η αμερικανική διπλωματία φαίνεται ότι πλέον στρέφεται στην επονομαζόμενη «λύση της ασαφούς λύσεως», η οποία θα μπορούσε να παρουσιαστεί ταυτοχρόνως ως νίκη της Ελλάδος και ως μη υποχώρηση των Σκοπίων. Διπλωμάτες που γνωρίζουν καλά πώς λειτουργεί η γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισημαίνουν ότι «οι Αμερικανοί είναι μάστορες στη χρήση της εποικοδομητικής ασάφειας».
Οπως «Το Βήμα» πληροφορείται, είναι πολύ πιθανό η κυρία Ράις (ή κάποιος στενός συνεργάτης της όπως ο Ντάνιελ Φριντ) να επιδιώξει κοινή συνάντηση με την κυρία Μπακογιάννη και τον κ. Μιλόσοσκι. Δεν αποκλείεται μάλιστα να υπάρξει συνάντηση της ελληνίδας υπουργού Εξωτερικών με τον σκοπιανό πρόεδρο Μπράνκο Τσερβενκόφσκι καθώς και οι δύο θα βρίσκονται στη Νέα Υόρκη πριν από την έναρξη της Γενικής Συνέλευσης.
Ισως μάλιστα η αμερικανική πλευρά να διασυνδέσει μια λύση στο θέμα της ονομασίας με την αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου. Πληροφορίες των τελευταίων ημερών από τα Σκόπια αναφέρουν ότι η κυβέρνηση Γκρούεφσκι δεν αποκλείεται να το πράξει ως ένδειξη καλής θέλησης έναντι των ΗΠΑ. Για την Ελλάδα όμως η απάντηση στο συγκεκριμένο αμερικανικό αίτημα θα είναι πολύ δύσκολη.
Στο Κυπριακό φαίνεται ότι οι συνομιλίες που θα έχει ο πρόεδρος της Κύπρου κ. Δ. Χριστόφιας με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ κ. Μπαν Κι Μουν θα είναι καθοριστικές για το μέλλον των απευθείας διαπραγματεύσεων. Εκεί θα διαφανεί αν θα υπάρξουν πιέσεις προς τη Λευκωσία να αποδεχθεί τη διαβόητη επιδιαιτησία του ΟΗΕ σε περίπτωση που δεν προχωρήσουν οι συνομιλίες, καθώς και κατά πόσο τα Ηνωμένα Εθνη (κυρίως τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας) είναι διατεθειμένα να αναβαθμίσουν τον ρόλο τους, πιέζοντας την Τουρκία.
Ο κατάλογος των ελληνικών αιτημάτων
Στην Ουάσιγκτον αναμένεται να παιχθεί και η τελευταία πράξη των ελληνοαμερικανικών αμυντικών σχέσεων με την απερχόμενη κυβέρνηση Μπους. Οι πολλάκις αναβληθείσες υψηλόβαθμες συνομιλίες (high – level talks) ανάμεσα στις δύο χώρες βρίσκονται επί θύραις μετά το «πράσινο φως» της αμερικανικής πλευράς. Αναβαθμισμένη ελληνική αντιπροσωπεία θα βρεθεί στην αμερικανική πρωτεύουσα στα τέλη Οκτωβρίου. Ο κ. Ι. Πλακιωτάκης, υφυπουργός Αμυνας, με εμπειρία μόλις 10 μηνών στη θέση αυτή, καλείται να σηκώσει το βάρος των συνομιλιών. Στο Πεντάγωνο αναμένουν την επιστροφή του Α/ΓΕΕΘΑ αντιστρατήγου Δ. Γράψα από τις ΗΠΑ για να μπουν οι τελευταίες πινελιές. Το υπουργείο Αμυνας αναμένεται να επισκεφθεί και ο αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Ντάνιελ Σπέκχαρντ.
Στον μακρό κατάλογο ελληνικών αιτημάτων που θα έχει στις αποσκευές του ο κ. Πλακιωτάκης περιλαμβάνονται προτάσεις για συντήρηση αμερικανικού πολεμικού υλικού στην Ελλάδα, καθώς και ελληνικό αίτημα προς την Ουάσιγκτον να πληρώσει τον λογαριασμό για τη χρησιμοποίηση του ναυτικού νοσοκομείου της Σούδας και τη δαπάνη για την επέκταση της απόρρητης προβλήτας Κ-13 (που χρησιμοποιούν πυρηνικά σκάφη).
Οι Αμερικανοί αναμένεται να επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους στην πώληση όπλων, στην αλλαγή των κανόνων εμπλοκής των ελλήνων στρατιωτών στο Αφγανιστάν (δηλαδή να μετέχουν σε επιχειρήσεις εκτός Καμπούλ), στη χρήση του ελληνικού FIR για υπερπτήσεις και στην πιθανή εγκατάσταση αμερικανικών αντιαεροπορικών πυραύλων στην Ελλάδα.

Το ΒΗΜΑ, 21/09/2008