REAL TIME |

Weather Icon
Γενικά θέματα , ΝΑΤΟ 1 Σεπτεμβρίου 2008

Η Ρωσία και ο Καύκασος

Η Ρωσία και ο Καύκασος


Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
«Δεν θέλουμε, αλλά και δεν φοβόμαστε ένα νέο ψυχρό πόλεμο» είπε ο Ρώσος Πρόεδρος Μεντβέβτεφ και συνέχισε: «Δεν έχουμε ανάγκη αυταπάτες συνεταιρισμού…’Οταν μας περικυκλώνουν με βάσεις από παντού και ένας αυξανόμενος αριθμός κρατών εντάσσεται στο ΝΑΤΟ και μας λένε «μην ανησυχείτε» φυσικά δεν μας αρέσει…Αν θέλουν να καταστρέψουν ουσιαστικά τη συνεργασία, δεν είναι κάτι φρικτό για μας. Είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε κάθε απόφαση, περιλαμβανομένης και του τερματισμού όλων των σχέσεων».

Η δήλωση αυτή του Ρώσου Προέδρου Μεντβέντιεφ σηματοδοτεί ίσως την πρώτη «ρήξη» του κόσμου της «παγκοσμιοποίησης». Σε κάθε περίπτωση πάντως, αντικατοπτρίζει μια νέα εποχή για τη Ρωσία. Η Μόσχα, δεν εγκατέλειψε μόνο τις τεράστιες ψευδαισθήσεις που έτρεφε, από την εποχή τουλάχιστο του Γκορμπατσώφ, για είσοδο σε έναν ανύπαρκτο «κόσμο όμορφο, αγγελικά πλασμένο». Δεν θέλει πια και να εκβιάζεται με την απειλή μιας επιδείνωσης των σχέσεών της με τη Δύση. Αν ο σκοπός της «επιχείρησης Γεωργία» ήταν να τρομάξει τη Μόσχα με την προοπτική ενός νέου ψυχρού πολέμου και της «απομόνωσης», οι πρώτες τουλάχιστο ενδείξεις είναι ότι δεν επιτυγχάνεται η επιδίωξη. «Ο σοβιετικός κομμουνισμός χρειάστηκε 70 χρόνια να μας κάνει να τον σιχαθούμε, η Δύση τα κατάφερε σε δύο μόνο δεκαετίες», είναι το ανεκδοτολογικό σχόλιο, που μούκανε, συνοψίζοντας το συμπέρασμα, προ ημερών ένας Ρώσος φίλος, διαρκώς διαφωνών, απο τους καιρούς του Μπρέζνιεφ μέχρι σήμερα, με κάθε καθεστώς της χώρας του. Και ίσως το πιο σημαντικό: η νέα πορεία υποστηρίζεται από την ρωσική κοινή γνώμη, που εκαπιδεύτηκε σκληρότατα από είκοσι χρόνια ανείπωτης οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής στο εσωτερικό, δραματικής συρρίκνωσης διεθνώς του ρόλου της Ρωσίας. Οι Ρώσοι υποστηρίζουν τον Πούτιν γιατί θεωρούν ότι ξανάδωσε στη χώρα τους την αξιοπρέπειά της – κι αυτό καθιστά περίπου άτρωτο το καθεστώς. Το καθεστώς αυτό εξακολουθεί να θέλει τη Ρωσία στην Ευρώπη και καλές σχέσεις με τους Αμερικανούς – με όρους όμως ισοτιμίας και αμοιβαίου σεβασμού.

Πριν ένα χρόνο, ο Νίκολας Μπερνς, υπεύθυνος για την βαλκανική και σοβιετική πολιτική των ΗΠΑ επισκέφθηκε την Αθήνα. Σε ένα γεύμα με δημοσιογράφους τον ρώτησα αν οι Αμερικανοί δεν φοβούνται ότι, προχωρώντας μονομερώς στο Κόσοβο, θα σπρώξουν τη Ρωσία να κάνει το ίδιο, όχι μόνο στην Αμπχαζία και την Οσσετία, όπως περίπου απειλεί, αλλά να ανοίξει ίσως και ζήτημα Κριμαίας ή κάποιο άλλο αύριο. Κατάλαβα ότι δεν διέθετε απάντηση – φαινόταν δεσμευμένος σε ένα προ πολλού γραμμένο software που τον πήγαινε «υποχρεωτικά» στην αναγνώριση του Κοσόβου. Μόνο που το πρόγραμμα ήταν πολύ «αισιόδοξο». Προϋπέθετε ότι, όπως όντως συνέβαινε εδώ και είκοσι χρόνια, η Μόσχα θα περιοριζόταν σε ρητορικού τύπου αντιδράσεις, κάθε φορά που η Αμερική και το ΝΑΤΟ άπλωναν την «αρίδα» τους πιο πέρα. Η στάμνα είχε πάει πολλές φορές στο πηγάδι, χωρίς να σπάσει. Κι όσο η στάμνα δεν έσπαγε, κανείς στην Ουάσιγκτον δεν έπαιρνε στα σοβαρά το ενδεχόμενο να συμβεί στο τέλος κάτι τέτοιο.

Λίγες ώρες μετά την δημόσια έκκληση του Προέδρου Μπους να μην το πράξει, ο Ρώσος Πρόεδρος Μεντβέντεφ υπέγραφε, την περασμένη Τρίτη, την πράξη αναγνώρισης της ανεξαρτησίας της Νότιας Οσσετίας και της Αμπχαζίας, μετά από μια συνάντηση με τον πρωθυπουργό Πούτιν. Με την αναγνώριση, το Κρεμλίνο επέδειξε έτι περαιτέρω την αποφασιστικότητά του έναντι των Δυτικών, απαντώντας ταυτόχρονα στην μονομερή πράξη αναγνώρισης του Κοσόβου από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους κυριότερους συμμάχους τους και στην επίθεση που εξαπέλυσε η Γεωργία εναντίον της Νότιας Οσσετίας. Προχθές άλλωστε, μιλώντας στο CNN, o κ. Πούτιν κατηγόρησε ευθέως τις ΗΠΑ ότι βρίσκονταν πίσω από την επίθεση της Γεωργίας. Και, προφανώς διασκεδάζοντάς το, μετά από τόσα χρόνια «ταπεινώσεων», πρόσθεσε ότι η χώρα του απηγόρευσε σε 98 αμερικανικές εταιρείες να εξάγουν πουλερικά στη Ρωσία – δεν πληρούν τα ρωσικά στάνταρτ υγιεινής. ‘Ηρθε τώρα ο καιρός για την αλαζόνα Υπερδύναμη να «εκπαιδευτεί» κι αυτή με τη σειρά της – μια δουλειά που άρχισαν Ιρακινοί και Αφγανοί και συνεχίζουν τώρα Ρώσοι. Η δήλωση του κ. Πούτιν ήταν και η απάντηση της Μόσχας στους ευσεβείς πόθους, όπως φαίνεται, του μεγάλου δυτικού τύπου, το ρωσικό κεφάλαιο να περιορίσει τον αντιαμερικανισμό της Ρωσίας.

Με την αναγνώριση, το Κρεμλίνο έστειλε επίσης μια αυστηρή προειδοποίηση στις υπόλοιπες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες. Αν οι ηγέτες τους εξελιχθούν σε «Σαακασβίλι» (το ισοδύναμο του δικού μας Δημητρίου Ιωαννίδη), θα καταβάλουν και το αντίστοιχο τίμημα. Η Μόσχα δεν ονειρεύεται, ούτε έχει τα μέσα και την ιδεολογία που θα χρειαζόταν μια ανασύσταση, υπό κάποια μορφή, της ΕΣΣΔ, από την άλλη όμως μεριά, όλοι γνωρίζουν ότι τα σύνορα των Δημοκρατιών που προέκυψαν από τη διάλυση της σοβιετικής ομοσπονδίας δεν έχουν σπουδαία ιστορική, πολιτική, εθνολογική, νομική νομιμοποίηση. (Π.χ. είναι παράλογη η υπαγωγή της Κριμαίας στην Ουκρανία). Μακροχρόνια, η Μόσχα δεν έχει λόγο να αποδεχθεί τον περιορισμό της στα σημερινά σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, έξω από τα οποία βρίσκεται το ένα τέταρτο του ρωσικού έθνους, για να βλέπει αυτά τα κράτη να μετατρέπονται σε εχθρούς της και να εκοπλίζονται από το ΝΑΤΟ για να της επιτεθούν. Και στην ίδια τη Γεωργία, οι πρώτες φωνές ακούγονται πια κατά του απερίγραπτου Σαακασβίλι, που οδήγησε τη χώρα του στην καταστροφή.

Ενας νέος Ψυχρός Πόλεμος;
Τις τελευταίες μέρες η δαιμονοποίηση της Ρωσίας έπιασε κρεσέντο στον δυτικό τύπο, μαζί και η διατύπωση απειλών για εκδίωξή της από διεθνείς θεσμούς και προβλέψεων για νέο «ψυχρό πόλεμο». Εντούτοις, κανένα πρακτικό μέτρο δεν πάρθηκε, γεγονός που επιβεβαιώνει όσους πιστεύουν ότι το πραγματικό ανοιχτό «μέτωπο» της «Αυτοκρατορίας» παραμένει τώρα η Μέση Ανατολή και οι κινήσεις στα υπόλοιπα εξακολουθούν να υποτάσσονται στην κεντρική αυτή επιδίωξη. Ακόμα άλλωστε κι αν υποθέσουμε ότι τα όσα έγιναν σχετίζονται με τις αμερικανικές εκλογές, ένα από τα κύρια διακυβεύματα αυτών των εκλογών είναι ακριβώς το μεσανατολικό και ειδικά το Ιράν.

Δεν είναι εξάλλου βέβαιο ότι οι δυτικοί μπορούν να κάνουν κάτι σοβαρό με τη Ρωσία, χωρίς να βλάψουν περισσότερο τον εαυτό τους. Οι οικονομικές σχέσεις είναι διπλής κατεύθυνσης, η Ευρώπη εισάγει το ένα τέταρτο του αερίου της από τη Ρωσία, η συνεργασία της Μόσχας στη Μέση Ανατολή (π.χ. Αφγανιστάν) είναι κρίσιμης σημασίας. Πραγματική ιδεολογική βάση σύγκρουσης δεν υφίσταται. Και η Ρωσία είναι η μόνη χώρα στον κόσμο με όπλα ικανά να καταστρέψουν πολλές φορές τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στον πρώτο ψυχρό πόλεμο υπήρχε μια τεράστια ιδεολογική σύγκρουση γύρω από αντίπαλες ιδέες κοινωνικής οργάνωσης που δεν υφίσταται σήμερα. Επιπλέον, μετά τον βομβαρδισμό της Σερβίας, την εισβολή του Ιράκ και την ανεξαρτοποίηση του Κοσόβου, οι δυτικές κατηγορίες κατά της Μόσχας ότι καταπάτησε την εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας μοιάζουν γελοίες σε κάθε λογικό άνθρωπο. Η σημαντικότερη ευρωπαϊκή χώρα, η Γερμανία, μπορεί μεν να έχει επανειλειμμένα αποδείξει ότι αδυνατεί να αναπτύξει, επικεφαλής της ΕΕ, μια οποιαδήποτε αξιόλογη διεθνή στρατηγική, δεν επιθυμεί όμως εμπλοκή σε ένα αντιρωσικό μέτωπο. Και όσο απομακρυνόμαστε από τον στενό δυτικό πυρήνα, τις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη, τόσο περισσότερο κυριαρχούν τα αντιαμερικανικά αισθήματα – είναι χαρακτηριστική η υποστήριξη προς τη Μόσχα που προσέφερε η Κίνα στη συνάντηση κορυφής του «Οργανισμού της Σαγκάης». ‘Ετσι και παρόλο που δεν πρέπει να αποκλεισθεί μια πολύ σημαντικότερη επιδείνωση των ρωσο-δυτικών σχέσεων, μια τέτοια επιδείνωση δεν πρέπει να αναμένεται στο παρόν τουλάχιστο στάδιο της κρίσης, εγγράφεται όμως σε ένα από τα δυνατά σενάρια εξέλιξης της κατάστασης

Το τέλος της ΕΣΣΔ;
Αποφασίζοντας την αναγνώριση της Νότιας Οσσετίας και της Αμπχαζίας, η Μόσχα έσπασε και ένα ακόμα «ταμπού»: τον σεβασμό, τουλάχιστο στα χαρτιά, των συνόρων των κρατών που προέκυψαν από τη διάλυση της ΕΣΣΔ.

Στην πραγματικότητα, τα σύνορα αυτά, αλλά και οι σχέσεις μεταξύ των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών παραμένουν σε μια σχετική τουλάχιστον ασάφεια μετά τη διάλυση της Ομοσπονδίας, το 1991. Η νομιμοποιητική βάση αυτών των συνόρων είναι η εσωτερική διοικητική διάθρωση της ΕΣΣΔ, της οποίας, τα κράτη αυτά αποτελούν κληρονόμους. Αλλά οι σοβιετικοί πολίτες είχαν ψηφίσει στη συντριπτική τους πλειοψηφία υπέρ της διατήρησης της σοβιετικής ομοσπονδίας, στο δημοψήφισμα του Μαρτίου 1991 και, επιπλέον, το σοβιετικό σύνταγμα προέβλεπε ότι αν μια δημοκρατία ανεξαρτοποιούνταν από την ΕΣΣΔ, οι αυτόνομες δημοκρατίες που υπήγοντο σε αυτή, όπως αίφνης η Οσσετία και η Αμπχαζία, θα είχαν και αυτές το δικαίωμα απόσχισης. Μάλιστα, στις αρχές της περεστρόικα, ο Αντρέι Ζαχάρωφ τόνιζε ότι αν η Ρωσία πρέπει να διαλύσει την (σοβιετική) μεγάλη «αυτοκρατορία» της, το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι Γεωργιανοί με τη δική τους, μικρότερη.

Η εσωτερική διάρθρωση της ΕΣΣΔ δεν είχε ακολουθήσει την αρχή της αυτοδιάθεσης αλλά τις προτεραιότητες μιας σταλινικής πολιτικής εθνοτήτων που τις ανέμειξε κατά τέτοιο τρόπο που να μην μπορούν εύκολα να φύγουν. Το μισό Καζαχστάν αίφνης κατοικείται από Ρώσους, όπως και όλη η Ανατολική Ουκρανία, ενώ οι Αρμένιοι του Καραμπάχ δεν έχουν φυσικά καμμιά διάθεση να ανήκουν στο Αζερμπαϊτζάν. Μερικές φορές, το θέμα ήταν καθαρά διοικητικό. Ο Νικήτα Χρουστσώφ αντελήφθη τις τεράστιες δυσκολίες που προκαλούσε στην Κριμαία η υπαγωγή της στην υπερσυγκεντρωτική γραφειοκρατία της Μόσχας και αποφάσισε το 1954 την υπαγωγή της στην Ουκρανία, καθαρά για σκοπούς αποκέντρωσης. Αλλά η Κριμαία ήταν πάντα τμήμα του ρωσικού κράτους και κατοικείται από Ρώσους.

Η διάλυση της ΕΣΣΔ αποφασίστηκε στην πραγματικότητα από τον Ρώσο Πρόεδρο Μπαρίς Γέλτσιν το 1991 γιατί ήταν ο ευκολότερος τρόπος να απαλλαγεί από τον αντίπαλό του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, που είχε τη θέση του σοβιετικού προέδρου. Μην έχοντας τρόπο να τον καθαιρέσει από Πρόεδρο, διέλυσε τη χώρα της οποίας προήδρευε! Ο απλούστερος και γρηγορότερος τρόπος να το κάνει ήταν να αναγνωρίσει τα νέα κράτη στα δεδομένα εσωτερικά διοικητικά σύνορα της ΕΣΣΔ. Η διαδικασία έγινε με ελάχιστα δημοκρατικό τρόπο και ήταν τμήμα μιας ευρύτερης αποσύνθεσης του σοβιετικού κόμματος, κράτους και κοινωνίας που εξελίχθηκε σε γενικευμένο πλιάτσικο – όποιος είχε τη δυνατότητα έπαιρνε τον έλεγχο της ιδιοκτησίας ή της κατά περιοχές εξουσίας. ‘Ετσι προέκυψαν οι ντε φάκτο ανεξαρτησίες της Οσσετίας, της Αμπχαζίας και της Ατζάριας, του Καραμπάχ, της Υπερδνειστερίας, της Τσετσενίας, εκεί δηλαδή που υπήρχαν αρκετά ισχυρές τοπικές εξουσίες και επαρκής εθνική νομιμοποίηση για να εμποδίσουν την άσκηση της εξουσίας των νέων κρατών.

Αυτή η διαδικασία κατέλειπε μια σειρά κρατών που δεν έχουν επαρκή νομιμοποίηση και συχνά βιωσιμότητα, ενώ οι εθνότητες αναμειγνύονται κατά τρόπο αναντίστοιχο με την εθνοτική σύνθεση. Ταυτόχρονα ολόκληρη η περιφέρεια της πρώην ΕΣΣΔ έγινε αντικείμενο επιβουλής εξωτερικών δυνάμεων που θέλησαν να την εντάξουν στη δυτική σφαίρα επιρροής με τη Ρωσία να δυσφορεί ή να ανθίσταται. Ο Πούτιν χαρακτήρισε τη διάλυση της ΕΣΣΔ τη μεγαλύτερη «γεωπολιτική καταστροφή» στον εικοστό αιώνα. Εν τούτοις, η Μόσχα στάθηκε επί είκοσι χρόνια ανίκανη να παράγει μια ικανοποιητική πρόταση επανενσωμάτωσης ή τουλάχιστο συνεργασίας του πρώην σοβιετικού χώρου, με την εξαίρεση τελευταία της Κεντρικής Ασίας – ούτε καν με τη Λευκορωσία που το επιθυμούσε δεν μπόρεσε να ενοποιηθεί.

Αποφασίζοντας την αναγνώριση της Οσσετίας και της Αμπχαζίας, το Κρεμλίνο μοιάζει να παραιτείται από την επιρροή στη Γεωργία, επιρροή που πιθανώς έκρινε ήδη «χαμένη υπόθεση», υπενθυμίζοντας όμως εμμέσως πλην σαφώς ότι αν ενοχληθεί πέραν ενός σημείου, θα απαντήσει με αμφισβήτηση της εδαφικής ακεραιότητας των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών. Προφανώς ελπίζει ότι δεν θα χρειασθεί καν να το κάνει – η έμμεση απειλή κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και του Αζερμπαϊτσάν (δια του Καραμπάχ) θα είναι, εκτιμά, επαρκής πίεση για να μην προχωρήσουν πέραν ορισμένου σημείου.

Μαύρη Θάλασσα, πυρηνικά και Ιράν
Η Μόσχα κατηγόρησε την Τουρκία ότι παραβίασε τη συνθήκη του Μοντρέ που διέπει το καθεστώς διέλευσης των Στενών επιτρέποντας τη διέλευση ΝΑΤΟΪκών πολεμικών σκαφών χωρίς την προηγούμενη 15ήμερη ειδοποίηση που απαιτείται. ‘Οπως υπενθύμισε ο υπαρχηγός του ρωσικού ΓΕΕΘΑ στρατηγός Νογκοβίτσιν, η συνθήκη του Μοντρέ περιορίζει σε τρεις εβδομάδες την παραμονή σκαφών μη παράκτιων χωρών στη Μαύρη Θάλασσα και περιορίζει τον αριθμό τέτοιων σκαφών που πλέουν.

Στη Μαύρη Θάλασσα έχουν συγκεντρωθεί τώρα μια σειρά ΝΑΤΟϊκών πλοίων που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια (κατά τους Ρώσους όπλα) στη Γεωργία. Τα αμερικανικά σκάφη παραμένουν σε «απόσταση ασφαλείας» από τον ρωσικό στόλο, είναι όμως προφανές ότι οι ένοπλες δυνάμεις ΗΠΑ και Ρωσίας πλησιάζουν πλέον (μετά και την αντιπυρυαλική ασπίδα) σε επικίνδυνη διάταξη αντιπαράθεσης, ακόμα πιο επικίνδυνη στο μέτρο που η εποχή μας δεν διακρίνεται από τη σχετική σαφήνεια των «κανόνων εμπλοκής» του ύστερου (μετά την κρίση της Κούβας) ψυχρού πολέμου.

Ρωσικές στρατιωτικές πηγες υποπτεύονται εξάλλου ότι η παρουσία αμερικανικών σκαφών εξοπλισμένων με πυραύλους Κρουζ (στο βεληνεκές των οποίων βρίσκεται και η Αγία Πετρούπολη) δεν είναι άσχετη με το Ιράν, αφού από τη Μαύρη Θάλασσα μπορούν να πλήξουν εύκολα το βόρειο Ιράν και την Τεχεράνη υποκαθιστώντας εν ανάγκη και τη βάση του Ιντσιρλίκ, που είναι αμφίβολο αν θα διαθέσει η ‘Αγκυρα για επίθεση κατά του Ιράν. Ο Ρώσος αναλυτής στρατηγός Ιβασώφ υποστήριξε ότι ο κίνδυνος πολέμου κατά του Ιράν αυξάνεται «μέρα τη μέρα», μια εκτίμηση που συμμερίζονται επίσης Τούρκοι παρατηρητές και ο Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, που υπολογίζει σε δύο μήνες από σήμερα την επίθεση.

Ελλάδα, Κύπρος και η κρίση
Η κρίση επιβεβαιώνει το όλο και πιο αβέβαιο και επικίνδυνο περιβάλλον στο οποίο εξ ανάγκης θα κινηθεί η ελληνική διπλωματία, μαθημένη την τελευταία δεκαετία να κινείται με τον αυτόματο, πλήν όλο και ανεπαρκέστερο «αυτόματο» πιλότο των «ευρωατλαντικών» επιλογών (που οι περισσότεροι πολιτικοί μας προτιμούν άλλωστε για ιδιοτελείς λόγους), χωρίς μηχανισμούς παρακολούθησης και ανάλυσης της διεθνούς πραγματικότητας, με υποτυπώδη αντανακλαστικά και αίσθηση του διεθνούς περιβάλλοντος.

Η Ελλάδα δεν μπορεί παρά να είναι αντίθετη προς τον μη σεβασμο της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών για δικούς της λόγους. Δεν μπορεί όμως να κρύβεται όταν ανακύπτει το θέμα του Κοσόβου και να απαντά με «μισόλογα» και αφήνοντας ανοιχτό για το μέλλον το θέμα της αναγνώρισης, για να θυμάται τον συνήθη φιλοαμερικανισμό του Υπουργείου Εξωτερικών όταν βγάζει ανακοινώσεις «καταδίκης» της αναγνώρισης της Οσσετίας και της Αμπχαζίας. Χρειάζεται μια πολιτική για όλες τις περιπτώσεις, πόσο μάλλον που δεν μπορεί να στηριχθεί στη Συμμαχία που ανήκει, ούτε καν στην ΕΕ, για τα εθνικά της συμφέροντα, αλλά χρειάζεται σε μεγάλο βαθμό εθνική εξωτερική πολιτική, πολιτική που άρχισε να αποκτά με το κυπριακό δημοψήφισμα του 2004 και με το σπουδαίο άνοιγμα Καραμανλή στη Μόσχα.

Βεβαίως, το διεθνές δίκαιο και το σύστημα του ΟΗΕ έχει δεχθεί πολλαπλά χτυπήματα, ούτε η Αθήνα όμως ούτε η Λευκωσία έχουν συμφέρον να μετακινηθούν από αυτό. Αυτό που χρειάζεται να κάνουν είναι να αποκτήσουν μια πιο ενεργή διπλωματία, αντί να λένε ότι ελπίζουν σε μια περίπου αυτόματη εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, για να δικαιολογούνται για την πλημμελή υπεράσπιση των ελληνικών εθνικών συμφερόντων. Υπό τις διεθνείς συνθήκες που δημιουργούνται πάντως, μοιάζει ακόμα πιο επικίνδυνα παιδαριώδης του συνήθους η ελπίδα κύκλων της Λευκωσίας ότι θα έρθει το Λονδίνο και η Ουάσιγκτον να πιέσουν την ‘Αγκυρα και τον Ταλάτ να δεχθούν μια κάπως δίκαιη λύση στο κυπριακό ή να επιρρίψουν τις ευθύνες αν δεν το κάνουν. Γενικότερα μιλώντας, είναι σαφές ότι δεν ζούμε πλέον (στην πραγματικότητα δεν ζούσαμε ποτέ) στο περιβάλλον μιας ειρηνικής, «πολιτισμένης» παγκοσμιοποίησης χωρίς εθνικούς ανταγωνισμούς. Στις συνθήκες αυτές είναι κρίσιμης σημασίας για την ασφάλεια και την επιβίωση εθνών η αποφασιστικότητα να υπερασπίσουν ως κόρη οφθαλμού την εθνική τους κυριαρχία, τελευταίο όπλο λαών και εθνών σε έναν τόσο επικίνδυνο κόσμο. Για να το κάνουν βέβαια, δεν χρειάζονται μόνο εξωτερική πολιτική, χρειάζεται και να μην είναι εσωτερικώς μπάχαλο!

Αναδημοσίευση από τον Κόσμο του Επενδυτή
[email protected]

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube