REAL TIME |

Weather Icon

Αμπχάζιοι της Τουρκίας, μια άγνωστη διάσταση της κρίσης στον Καύκασο

Αμπχάζιοι της Τουρκίας, μια άγνωστη διάσταση της κρίσης στον Καύκασο


του Σάββα Καλεντερίδη

Γενικά
Σε πολύ λίγους είναι γνωστό ότι ο μεγαλύτερος πληθυσμός Αμπχαζίων στον κόσμο, ακόμα και από την ανεξάρτητη πλέον Αμπχαζία, ζει στην Τουρκία.
Οι Αμπχάζιοι της Τουρκίας με βάση μέτριους υπολογισμούς ανέρχονται σε περίπου ένα εκατομμύριο, αν και υπάρχουν υπολογισμοί που τους ανεβάζουν στο 1,5-2 εκατομμύρια, ενώ οι Αμπχάζιοι που ζουν στην Αμπχαζία, μετα βίας ξεπερνούν τις 100.000.
Πληθυσμούς Αμπχαζίων φιλοξενούν κυρίως οι νομοί Νικομήδειας (Izmit), Ντούζτζε (Duzce), Μπόλου (Bolu), Καισάρειας (Kayseri), Σεβάστειας (Sivas), Σινώπης (Sinop) και Μερσίνας (Mersin) κλπ (Οι μειονότητες στην Τουρκία, εκδόσεις ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ).

Ιστορικό
Οι Αμπχάζιοι που ζουν στην Τουρκία είναι απόγονοι προσφύγων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Αμπχαζία το 1864, όταν η περιοχή καταλήφθηκε από την τσαρική Ρωσία. Μετά την κατάληψη του Καυκάσου από τους Ρώσους, οι μισοί από τους 200.000 κατοίκους της Αμπχαζίας εγκατέλειψαν την πατρώα γή, που ταυτίζεται με τη μυθική Κολχίδα, και εγκαταστάθηκαν κυρίως στην περιοχή της Βιθυνίας (Δυτικός Πόντος) αλλά και σε άλλες περιοχές της Ανατολίας, στους νομούς που προαναφέρθηκαν. Να σημειωθεί ότι μαζί με τους Αμπχαζίους, την ίδια περίοδο εγκατέλειψαν την πατρώα γη και πολλοί Τσερκέζοι, από τη γειτονική ομόσπονδη δημοκρατία Αντίγκε-Τερκέζ, οι οποίοι επίσης εγκαταστάθηκαν στην Τουρκία, στις προαναφερθείσες περιοχές και νομούς.

Οι Αμπχάζιοι στην Τουρκία
Στη νέα πατρίδα Αμπχάζιοι και Τσερκέζοι διατήρησαν σε κάποιο βαθμό τα ήθη και τα έθιμά τους, ενώ σε κάποιες περιοχές που υπάρχει πυκνός καυκασιανός πληθυσμός, μιλιέται μέχρι σήμερα η αμπχαζιανή και η τσερκέζικη γλώσσα.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1864-1923, σε όσες περιοχές συμβίωναν με ελληνικούς πληθυσμούς, οι Αμπχάζιοι και οι Έλληνες είχαν καλές σχέσεις, ενώ υπήρχαν περιπτώσεις που Αμπχάζιοι και Τσερκέζοι συνασπίστηκαν ή υπερασπίστηκαν τους Έλληνες απέναντι στην οθωμανική και νεοτουρκική θηριωδία (Τσερκέζ Εθέμ κλπ).
Την περίοδο από το 1923 μέχρι σήμερα οι Αμπχάζιοι σε γενικές γραμμές ταυτίστηκαν με τον τουρκικό εθνικισμό, στην τουρκοϊσλαμική του έκδοση, στην οποία το τουρκικό κράτος, ανάλογα με την περίπτωση και τα συμφέροντά του, άλλοτε βγάζει μπροστά την τουρκική εθνική ταυτότητα και άλλοτε τη θρησκευτική, δηλαδή το ισλάμ.
Μπορούμε να πούμε ότι οι Αμπχάζιοι σε γενικές γραμμές είναι ενσωματωμένοι στο “σύστημα” Τουρκία και κατέχουν σημαντικές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. Έχει αναφερθεί ότι κατέχουν θέσεις κλειδιά στην τουρκική αστυνομία, στο στρατό και στους παρακρατικούς μηχανισμούς (ΕΡΓΕΝΕΚΟΝ), που είναι συγκοινωνούντα δοχεία.

Η πολιτισμική εθική αφύπνιση των Αμπχαζίων της Τουρκίας
Η πολιτική που εφαρμόστηκε από πλευράς του τουρκικού κράτους για την αφομοίωση των λαών και των εθνοτήτων που κατοικούν στην Τουρκία, χρησιμοποίησε ως όχημα τη λεγόμενη τουρκοϊσλαμική σύνθεση. Στην περίπτωση των Αμπχαζίων, που είναι σουνίτες, κινήθηκε με σημαία το ισλάμ, για να εξασφαλίσει την εθνική ενσωμάτωσή τους στον κορμό του επίπλαστου νέου τουρκικού έθνους. Μπορούμε δε να πούμε ότι σε αρκετά μεγάλο βαθμό η Τουρκία πέτυχε την αφομοίωση των αμπχαζικών πληθυσμών, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις οι Αμπχάζιοι της Τουρκίας, σε περιοχές που είναι πλειοψηφεία, διατήρησαν τις ιστορικές και πολιτισμικές μνήμες του λαού τους. Σε τέτοιες περιοχές, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 άρχισαν να ιδρύονται και να δραστηριοποιούνται πολιτιστικοί σύλλογοι, που κράτησαν ζωντανό τον πολιτισμό της Αμπχαζίας και του Καυκάσου. Οι σύλλογοι Αμπχαζίων και Τσερκέζων με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και τη συχνότερη επικοινωνία με την πατρώα τους γη, ενέτειναν τη δράση τους, ενώ αυξήθηκε και ο αριθμός τους. Οι σύλλογοι αυτοί οργανώθηκαν σε δεύτερο βαθμό, δημιουργώντας την Ομοσπονδία Καυκασιανών Συλλόγων, που αφορά και συλλόγους Τσερκέζων. Η Ομοσπονδία αριθμεί 57 συλλόγους οι οποίοι είναι διεσπαρμένοι σε διάφορoυς νομούς της Τουρκίας που κατοικούν καυκασιανοί πληθυσμοί.
Να σημειωθεί ότι υπάρχουν και άλλα ιδρύματα, σύλλογοι και ομοσπονδίες Καυκασίων, που λειτουργούν ξεχωριστά από την Ομοσπονδία Καυκασιανών Συλλόγων.

Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ανάβει τη φλόγα της εθνικής αφύπνισης των Αμπχαζίων και των Τσερκέζων της Τουρκίας
Αμέσως μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανεξαρτησία της Γεωργίας, οι Αμπχάζιοι του Καυκάσου, κάτω από την πίεση του γεωργιανού εθνικισμού και των επιθέσεων του Γκαμσαχουρντία, συσπειρώθηκαν και άρχισαν να αναζητούν από τη μια πλευρά τη συμπαράσταση της Ρωσίας και από την άλλη των συγγενικών αμπχαζικών και τσερκέζικων πληθυσμών της Τουρκίας. Τότε άρχισαν να δημιουργούνται στην Τουρκία σύλλογοι και επιτροπές συμπαράστασης των Αμπχαζίων του Καυκάσου, οι οποίοι συσπείρωσαν τους εν Τουρκία αμπχαζικούς πληθυσμούς με τη βοήθεια των πολιτιστικών συλλόγων που ήδη λειτουργούσαν σε διάφορες περιοχές και άρχισαν να πιέζουν την τουρκική κυβέρνηση να στηρίξει τους συγγενικούς τους πληθυσμούς. Οι κινήσεις αυτές άρχισαν να βάζουν και πάλι την Άγκυρα, άλλοτε με και άλλοτε χωρίς τη θέλησή της, στο παιχνίδι του Καυκάσου.

Η πρόσφατη κρίση και η ανεξαρτησία της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας
Η πρόσφατη κρίση στον Καύκασο, που ξέσπασε με αφορμή την επίθεση της Γεωργίας στην πρωτεύουσα Τσινβάλι, ανέδειξε για πρώτη ίσως φορά μια νέα διάσταση του εθνοτικού μωσαϊκού της Τουρκίας, αφού οι θεωρούμενοι ως αφομοιωθέντες Αμπχάζιοι και Τσερκέζοι της Τουρκίας προέβησαν σε διάφορα διαβήματα και έδειξαν έμπρακτα τη συμπαράστασή τους στους δοκιμαζόμενους ομόφυλούς τους της μητέρας πατρίδας, ασκώντας μάλιστα πίεση και στην ίδια την Άγκυρα.
Αμέσως μετά την εισβολή της Γεωργίας στη Νότια Οσετία οι Αμπχάζιοι και οι Τσερκέζοι της Τουρκίας, σε συνεργασία με την Επιτροπή Συμπαράστασης Αμπχαζίας-Καυκάσου έκαναν ανακοινώσεις με τις οποίες καταδίκαζαν την κυβέρνηση της Γεωργίας.
Αποκορύφωμα των παρεμβάσεων που έκαναν οι Αμπχάζιοι και οι Τσερκέζοι της Τουρκίας υπήρξε η επιστολή που έστειλε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Καυκασιανών Συλλόγων Τουρκίας, Τζιχάν Τζάντεμιρ (Cihan Candemir) στον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Ντιμίτρι Μεντβέντεφ, με την οποία καλούσε τη Ρωσία να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Αμπχαζίας.
Μετά την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Αμπχαζίας, οι πολιτιστικοί σύλλογοι των Αμπχαζίων και των Τσερκέζων σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας διοργάνωσαν εκδηλώσεις για να γιορτάσουν την ανεξαρτησία της μητέρας πατρίδας.

Το μέλλον
Το θέμα του Καυκάσου είναι από μόνο του ένα από τα πλέον περίπλοκα ζητήματα του κόσμου. Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο με την εμπλοκή των Αμπχαζίων, των Τσερκέζων και των άλλων καυκασιανών φυλών που ζουν στην Τουρκία.
Η παρουσία των πληθυσμών αυτών στην Τουρκία, από τη μια πλευρά της δίνει την ευκαιρία (ή την υποχρεώνει) να εμπλακεί και να ασκήσει επιρροή στον Καύκασο και από την άλλη φέρνει στο προσκήνιο το ζήτημα του μωσαϊκού των εθνοτήτων που κατοικούν στην Ανατολή, που από πολλούς θεωρείται η “αχίλλειος πτέρνα” της γειτονικής χώρας.
Ούτως ή άλλως πάντως το θέμα αξίζει να το παρακολουθεί από κοντά κανείς.

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube