Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΠΑΝΤΖΟΥ

Ελάχιστοι διαφωνούν με τον Γκορμπατσόφ, σύμμαχο της Δύσης, που υπέγραψε τη διάλυση της ΕΣΣΔ, ότι η γεωργιανή ηγεσία «δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο χωρίς τη στήριξη και ενθάρρυνση μιας πολύ ισχυρότερης δύναμης». Να μην το γνώριζε η Κοντολίζα Ράις, που προ μηνός επισκέφθηκε την Τιφλίδα στη διάρκεια στρατιωτικής άσκησης, με τη συμμετοχή 1.000 αμερικανών στρατιωτών;
«Παιδί» του Σεβαρντνάντζε, ο Σαακασβίλι έκανε τη δική του σχέση με την Ουάσιγκτον και πληρώνει τώρα το αντίτιμο.
Ο Μιχαήλ Σαακασβίλι, παραβιάζοντας τις συμφωνίες με τις αποσχισθείσες περιοχές, προκάλεσε με την εισβολή στη Ν. Οσετία μια κρίση αντάξια της εποχής του ψυχρού πολέμου.
Εχοντας εμπεδώσει το νέο δόγμα Μπους για «εκδημοκρατισμό» του πλανήτη, ο πρόεδρος της Γεωργίας εμφανίστηκε ως θύμα και από τις σελίδες της «Ουάσιγκτον Ποστ» υποστήριζε ότι αυτός ο πόλεμος είναι μια ρωσική επίθεση κατά των δυτικών αξιών και της δημοκρατίας. Αλλά, η σημερινή Γεωργία δεν είναι κανένας προμαχώνας της δημοκρατίας.
*Μετά την ανεξαρτητοποίησή της το 1991 και τη μετέπειτα ανατροπή του εθνικιστή προέδρου Ζβιάν Γκαμσακούρντια, ο Εντβαρντ Σεβαρντνάντζε, υπουργός Εξωτερικών του Γκορμπατσόφ, επέστρεψε στη Γεωργία ως σωτήρας και εξελέγη πανηγυρικά πρόεδρος το 1995.
*Ο Σαακασβίλι ήταν «παιδί» του Σεβαρντνάντζε, βουλευτής του κόμματός του και υπουργός Δικαιοσύνης. Κι ίσως να μην ήταν σήμερα πρόεδρος της Γεωργίας αν ο Σεβαρντνάντζε, που είχε ήδη προσεγγίσει τη Δύση και είχε συζητήσει την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ, δεν είχε κριθεί «ανεπαρκώς επιθετικός απέναντι στη Ρωσία».

Νέος με καλές σπουδές
*Με την αναμενόμενη τότε ολοκλήρωση του αγωγού μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου Μπακού-Τιφλίδα-Τσεϊχάν, η Ουάσιγκτον ήθελε μια πιο «στρατευμένη» κυβέρνηση που να εγγυάται ασφάλεια στις ενεργειακές της προμήθειες. Τη βρήκε στο πρόσωπο του νεαρού Μιχαήλ Σαακασβίλι, σπουδαγμένου στο Κολούμπια με χρήματα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μέσω της «επανάστασης των ρόδων».
*Στην πραγματικότητα ήταν ένα πολιτικό πραξικόπημα ανατροπής του Σεβαρντνάντζε, ενορχηστρωμένο από ΜΚΟ επιχορηγούμενες από την αμερικανική κυβέρνηση, όπως η USAID (Αμερικανική Οργάνωση Διεθνούς Ανάπτυξης) και η NED (Εθνικό Κληροδότημα για τη Δημοκρατία). Αλλά και από ιδιωτικά ιδρύματα όπως το Open society του μεγιστάνα Τζ. Σόρος, που μάλιστα πρόσφερε σε «αντιφρονούντες» περιοδείες στη Σερβία για να διδαχτούν από την επιτυχία της «Οπτόρ», της νεολαιίστικης οργάνωσης που ανέτρεψε τον Μιλόσεβιτς.
*Με την άνοδό του στην εξουσία, ο Σαακασβίλι κατέφυγε στις ίδιες αυταρχικές μεθόδους του Σεβαρντνάντζε.
Αποδυνάμωσε το Κοινοβούλιο, περιόρισε την πολιτική έκφραση, άσκησε πιέσεις στα ΜΜΕ και τη δικαιοσύνη, εκβιάζοντας και φυλακίζοντας επικριτές και πολιτικούς του αντιπάλους. Το επεσήμανε έως και η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Κατάσταση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 2008.
*Τον δε περασμένο Νοέμβριο, κατέφυγε στην αιματηρή καταστολή των μεγάλων διαδηλώσεων που έγιναν εναντίον του. Κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, απαγορεύοντας τις συγκεντρώσεις, λογοκρίνοντας τα ΜΜΕ. Κέρδισε πανηγυρικά τις πρόωρες εκλογές του περασμένου Ιανουαρίου, καθώς οι βασικοί πολιτικοί του αντίπαλοι βρίσκονταν στη φυλακή, στην εξορία, επικηρυγμένοι «για προδοσία», είτε αναγκάστηκαν να παραιτηθούν από την κούρσα των εκλογών, καθώς ο Σαακασβίλι άρχισε να δημοσιοποιεί στοιχεία από παράνομες οικονομικές δραστηριότητές τους στη χώρα.
Το κληροδότημα της περίφημης «επανάστασης της κοινωνίας των πολιτών» δεν είναι ένα ισχυρό λαϊκό κίνημα. Εχει εξελιχθεί σε έναν πόλεμο εξουσίας της νέας γεωργιανής ελίτ. Δηλαδή, των πρώην εκπροσώπων της σοβιετικής νομενκλατούρας και των νέων ολιγαρχών που ανταγωνίζονται για τη νομή των κερδών από τις ιδιωτικοποιήσεις και την απορύθμιση της αγοράς που επέβαλε ο Σαακασβίλι.
Η Παγκόσμια Τράπεζα μπορεί να χαρακτήρισε τη Γεωργία «πρώτη στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις στον κόσμο», αλλά το 2007 κατατάχθηκε στην 108η θέση ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των κατοίκων της. Η επίσημη ανεργία ξεπερνά το 13%, το 50% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και το 25% επιβιώνει με λιγότερα από 2 δολάρια την ημέρα.
Ελάχιστες ημέρες μετά την κρίση στον Καύκασο, υπεγράφη «επιτέλους» για τις ΗΠΑ η εκκρεμούσα συμφωνία για εγκατάσταση μέρους της αμερικανικής αντιπυραυλικής ασπίδας στην Πολωνία, δημιουργώντας προϋποθέσεις και για την Ουκρανία. Οι ΗΠΑ πλέον θα μπορούν να επικαλούνται «τη μοίρα της Γεωργίας» για να δικαιολογήσουν πιο συγκρουσιακή στάση έναντι της Ρωσίας, ενώ ταυτόχρονα οι αμερικανικές εκλογές θα διεξαχθούν σε κλίμα παγκόσμιας κρίσης και ανασφάλειας, κάτι που πιθανόν να ευνοεί την υποψηφιότητα Μακέιν, τον «άξιο πολεμιστή, έμπειρο σε θέματα εξωτερικής πολιτικής».
Ο Σαακασβίλι έπαιξε έτσι κι αλλιώς το ρόλο του. Οι αντιδράσεις, οι συνέπειες και ίσως οι παράπλευρες απώλειες ίσως να μην είχαν συνυπολογιστεί. Αλλά, με δεδομένη τη φιλοδυτική στάση της αντιπολίτευσης και το συνεχιζόμενο διάλογό της με τις ΗΠΑ, αν αυτές κρίνουν «ανεπαρκή» και αυτόν τον γεωργιανό πρόεδρο, μάλλον έχουν έτοιμη την εναλλακτική.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 24/08/2008