Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
«Δεν λέμε ναι ή όχι σε ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις (κατά του Ιράν). Το Ισραήλ είναι μία κυρίαρχη χώρα», δήλωσε η Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κοντολίζα Ράις στην αρχή της κρίσης του Καυκάσου (Jerusalem Post, 10.8.08), υπενθυμίζοντας, σε όσους τουλάχιστο θέλουν ακόμα να βλέπουν και να σκέφτονται, τον προφανή σύνδεσμο «ρωσικού» και «μεσανατολικού» μετώπου. Η «απομόνωση» της Ρωσίας, η «απώθησή» της, ο έλεγχος των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, η διάλυσή της ως ενιαίου συγκεντρωτικού κράτους, ο «εξαναγκασμός» της να αποδεχθεί μια υποτελή θέση στο «σύστημα» της «δυτικής γεωπολιτικής τριάδας», που εξελίσσεται όλο και περισσότερο σε «δίπολο ΗΠΑ-Ισραήλ», είναι μακροχρόνιες στρατηγικές επιδιώξεις της Ουάσιγκτον, και ποτέ δεν τις έκρυψε. Δεν μπορούν όμως να εξηγήσουν το γιατί, το timing της επίθεσης που εξαπέλυσε, μαζί με το Ισραήλ και δια του Σαακασβίλι στον Καύκασο, τη στιγμή που είναι ανοιχτό το «μουσουλμανικό» μέτωπο, από τον Λίβανο έως το Πακιστάν τουλάχιστο.
Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ ήλεγχαν απολύτως τον Σαακασβίλι και τον στρατό του (οι Υπουργοί ‘Αμυνας και Ενοποίησης της Γεωργίας είναι Ισραηλινοί πολίτες, ο ‘Αλεξ Ρόντος είναι ο βασικός πολιτικός του σύμβουλος, πραγματικός «αρχιστράτηγος» είναι ο ισραηλινός στρατηγός Χιρς, διοικητής της 91ης μεραρχίας στον Λίβανο το 2006, άνω των 1000 Αμερικανοί και Ισραηλινοί σύμβουλοι εκπαίδευσαν τον γεωργιανό στρατό από τον βαθμό του στρατηγού μέχρι τον βαθμό του οπλίτη, εκσυγχρονίζοντας παράλληλα τα όπλα του). ‘Η λοιπόν Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ «τρελλάθηκαν», ανοίγοντας όλα τα μέτωπα μαζί, ή κάτι άλλο έχουν κατά νουν.
Σε «σκακιστικούς» όρους, ο Σαακασβίλι ήταν το «πιόνι» που θυσίασαν οι Λευκοί, με πραγματικό στόχο όχι τον «Βασιλιά» των Μαύρων, τη Ρωσία, αλλά έναν «πύργο», το Ιράν, η πτώση του οποίου μπορεί να τους δώσει τη «Βασίλισσα», τη Μέση Ανατολή. Ο πλήρης έλεγχος της Μέσης Ανατολής, η νικηφόρα έκβαση του πολέμου που ξεκίνησε το 2001, αλλά πάει τώρα τόσο άσχημα, θα άλλαζε δραματικά τον σημερινό διεθνή συσχετισμό δυνάμεων υπέρ των ΗΠΑ και του Ισραήλ, απομονώνοντας πλήρως, από νότο και δύση, τη Ρωσία, σε μια επιμήκη, μακρότατη, δύσκολα υπερασπίσιμη στρατιωτικά, εν επαφή με μουσουλμανικούς πληθυσμούς βόρεια ζώνη της Ευρασίας. Θα ελεγχόταν επίσης απόλυτα, σε μια τέτοια περίπτωση, η πρόσβαση της Ιαπωνίας, της Κίνας και της Δ. Ευρώπης στα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής.
Μια επίθεση όμως κατά του Ιράν είναι μια πολύ δύσκολη και ριψοκίνδυνη επιχείρηση, γι’ αυτό και η αμερικανική (κυρίως) και ισραηλινή (λιγότερο) ηγεσία παραμένουν βαθιά διχασμένες, όπως αποδεικνύει και η σφοδρότατη επίθεση, προ ημερών, δια της Jerusalem Post, των ισραηλινών γερακιών κατά του Αμερικανού ΥΕΘΑ Ρόμπερτ Γκέιτς, που τον κατηγορούν συλλήβδην ως «προστάτη» του Ιράν και της Ρωσίας! Στο ίδιο άρθρο μάλιστα υποστηρίζουν ότι αυτός εξέθεσε τον Καραμανλή, αποκαλύπτοντας στους Νιου Γιορκ Τάιμς τη γιγαντιαία ελληνοισραηλινή άσκηση προσομοίωσης επίθεσης κατά του Ιράν, που έγινε τον Ιούνιο, με χρήση και των ελληνικών S-300. Σύμφωνα με πολύ αξιόπιστες γαλλικές και ελληνικές διπλωματικές πηγές, η συγκατάθεση της Αθήνας στην άσκηση αυτή, μεγάλης σημασίας για το Ισραήλ, ήταν ο πραγματικός λόγος της επίσκεψης Σαρκοζί στην ελληνική πρωτεύουσα, παραμονές της επίσκεψης του Γάλλου Προέδρου στο Ισραήλ.
Με δεδομένη ακριβώς τη δυσκολία μιας επίθεσης κατά του Ιράν, η στάση της Ρωσίας έχει κρίσιμη σημασία. ‘Οπως υπογραμμίζει ένας Ισραηλινός διπλωμάτης, η ρωσική πολιτική απέναντι στην Τεχεράνη συνδέεται με ένα «καλάθι» άλλων ζητημάτων (Jerusalem Post, 14.8.08). Υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ ρωσικής πολιτικής στο Ιράν και της σχέσης Ρωσίας-ΗΠΑ, τονίζει από την πλευρά της η Brenta Shaffer, ειδική για την Κεντρική Ασία και τον Καύκασο στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα (op. cit.). Αλλά αν είναι έτσι, σε τι θα μπορούσε να εξυπηρετήσει μια επίθεση κατά της Ρωσίας στον Καύκασο; Δεν θα δυσκόλευε τα σχέδια κατά του Ιράν;
Την απάντηση μας τη δίνει, πίσω από τις γραμμές, ο Ισραηλινός διπλωμάτης μέσω του ίδιου άρθρου της Jerusalem Post. Σε μια πρώτη φάση, υποστηρίζει, η Ρωσία θα θελήσει να εμφανιστεί σκληρή απέναντι στη Δύση και άρα, μη συνεργάσιμη στο θέμα του Ιράν. Σε μια δεύτερη όμως, θα έχει συμφέρον να δείξει ότι δεν είναι πολεμοχαρής. Η αρχική επίθεση της Γεωργίας μπορεί να «αναγνωσθεί» ως μια κλασική «κισσινγκεριανή» κίνηση. ‘Οτι και νάκανε η Ρωσία θα πλήρωνε κόστος. Μάλιστα, το ίδιο το σχέδιο επίθεσης, που προφανώς δεν έκαναν μόνοι τους οι τελείως ανεπαρκείς προς τούτο Γεωργιανοί, αποσκοπούσε πιθανώς στο να κάνει την «αρκούδα» να χάσει την ψυχραιμία της. Αντί να στείλουν ειδικές δυνάμεις να καταλάβουν στρατηγικά σημεία του Τσχινβάλι, κέντρα επικοινωνιών και διοίκησης κλπ., οι Γεωργιανοί βομβάρδισαν επί ώρες κατοικημένες περιοχές και σκότωσαν αιφνιδιαστικά Ρώσους στρατιώτες.
Την επαύριο της επίθεσης, μια απίστευτη καμπάνια δαιμονοποίησης της Ρωσίας και παραποίησης των πραγματικών γεγονότων ξεκίνησε στη μεγάλη πλειοψηφία των δυτικών ΜΜΕ, λες και βρισκόμαστε στην εποχή των σοβιετικών εισβολών στην Ουγγαρία ή την Τσεχοσλοβακία. Καλά-καλά πνίγηκε ακόμα και η πληροφορία ότι η Γεωργία και όχι η Ρωσία άρχισε την επίθεση. Καύχημα κάποτε της ανεξάρτητης Ευρώπης και της δημοσιογραφίας της, σύμβολο σήμερα μιας ιστορικής ευρωπαίκής παρακμής, η γαλλική Μοντ κυκλοφόρησε το περασμένο Σάββατο με το ένα τέταρτο της πρώτης σελίδας καλυμμένο από ένα σκίτσο τεσσάρων Πούτιν, που πυροβολούν μια Γεωργία που τρέχει να σώσει το παιδί της. Η Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν αφιέρωσε τρία τέταρτα της σελίδας σε ένα δήθεν ρεπορτάζ, που προσπαθούσε να αθωώσει τους Αμερικανούς και να υποστηρίξει ότι ο Σαακασβίλι ενήργησε μόνος του. Ο Γεωργιανός πρόεδρος συναντήθηκε τρεις φορές το τελευταίο διάστημα με την Κοντολίζα Ράις, που υποστήριξε έντονα στις δημόσιες δηλώσεις της την επαναφορά της Οσετίας και της Αμπχαζίας υπό γεωργιανό έλεγχο. Τώρα, η Χέραλντ έγραφε ότι είπε τα ανάποδα κατ’ ιδίαν στον Σαακασβίλι, ίσως όμως, έλεγε, αυτός δεν τα κατάλαβε! Ο ίδιος ο Γεωργιανός Πρόεδρος φυσικά κατάλαβε τι έγινε και δήλωσε στη «Ρεπούμπλικα», τρεις μέρες αργότερα: «Είχα διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπήρχε τέτοια αντίδραση της Ρωσίας. Είναι η χειρότερη μέρα της ζωής μου». ‘Οπως και ο δικός μας όμως Δημήτριος Ιωαννίδης, δεν μπορεί να βγει και να εκθέσει αυτούς που τον έφεραν στην εξουσία και τον στηρίζουν. Αμερικανοί και Βρετανοί, παράλληλα με τη δαιμονοποίηση, άρχισαν και τις απειλές αποβολής της Ρωσίας από τους διεθνείς θεσμούς όπως το G-8, o ΠΟΕ, ο ΟΑΣΕ κλπ., ενώ προσπάθησαν να διαφοροποιήσουν Πούτιν και Μεντβέντιεφ. ‘Ομως, οι απειλές δεν είχαν συνέχεια. Οι Υπουργοί του ΝΑΤΟ που συνεδρίασαν δεν κατέληξαν σε κανένα άξιο λόγου μέτρο. (Να σημειώσουμε επίσης ότι δεν είναι βέβαιο ότι η καμπάνια δαιμονοποίησης της Ρωσίας είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα στην κοινή γνώμη. ‘Οπως σημειώνει Ευρωπαίος διευθυντής ινστιτούτου δημοσκοπήσεων, οι ευρωπαϊκές «ελίτ» έχουν προ πολλού χρόνου «αποκοπεί» από την κοινή γνώμη, που αντιμετωπίζει με μεγάλη ενστικτώδη δυσπιστία τις καμπάνιες των μήντια)
‘Οτι πρόκειται για απειλή και όχι για πρόθεση αποκαλύπτεται και από τα έργα και από τα λόγια. Να τι είπε η Ράις μετά τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο CBS: «Ο Πρόεδρος Μεντβέντιεφ κάποια στιγμή, μόλις προ ολίγων εβδομάδων, ανέπτυξε ένα πολύ ελπιδοφόρo όραμα για τη συνάντηση της Ρωσίας με τον υπόλοιπο κόσμο, ένα όραμα στο οποίο η Ρωσία θα γίνεται σεβαστή και αποδεκτή για τις εμπορικές, τεχνολογικές, επιστημονικές αρετές της και την κουλτούρα της. Αντί για αυτό, το να έχει δραστηριότητες που πάνε πίσω, σε έναν άλλο καιρό, όταν όλο κι όλο πούχε η Σοβιετική ‘Ενωση ήταν η στρατιωτική της δύναμη, είναι πραγματικά μια θλιβερή κατάσταση πραγμάτων για τη Ρωσία». Νάτη η απειλή, νάτη και η σωτηρία. Να η «παληά Ρωσία», του Πούτιν και του στρατού, να και η δυνατότητα της «νέας Ρωσίας» του Μεντβέντιεφ.
Η Κυρία Ράις δεν μιλάει στον αέρα.’Εχει σπουδάσει σοβιετολογία, έστω κι αν η προσωπική ανασφάλεια και τρομακτική της φιλοδοξία δεν της επιτρέπουν να παίξει με την ιδεολογική συνέπεια και τον στέρεο επαγγελματισμό που διαθέτει φερ ειεπίν ο πρώην αρχηγός της CIA Γκέιτς, πολιτικό ρόλο μεγάλης εμβέλειας. Γνωρίζει όμως ότι η Ρωσία, εδώ και αιώνες, στην ίδια την ψυχή της, κι ως φίλη κι ως εχθρή της Δύσης, αυτήν είχε για μοντέλο, από αυτήν έψαχνε αναγνώριση, την Αμερική είχε ως μέτρο των δικών της επιτευγμάτων και την Ευρώπη ως το όνειρό της. Η προσδοκία της αναγνώρισης ήταν βασικός ψυχολογικός παράγοντας που οδήγησε, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, τη σοβιετική νομενκλατούρα να ανεχθεί μια πολιτική Γκορμπατσώφ που οδηγούσε στη διάλυση της ΕΣΣΔ. Η προσδοκία της αναγνώρισης εμπόδισε τον Γέλτσιν να αντιταχθεί σε επιθετικές δυτικές πολιτικές, όπως η επέκταση του ΝΑΤΟ. Η προσδοκία της αναγνώρισης μετέτρεψε τους σοβιετικούς κομμουνιστές σε υπερφιλελύθερους «κοινωνικούς δαρβινιστές», που έκαναν τη Μάργκαρετ Θάτσερ να φαντάζει περίπου σοσιαλίστρια. Για τη Ρωσία, η αντιπαράθεση με τη Δύση στοίχισε εκατομμύρια νεκρούς σε θερμούς πολέμους, τεράστια εσωτερική «παραμόρφωση» του καθεστώτος της, δεν θάθελε εύκολα να ξαναγυρίσει στους καιρούς της Σοβιετικής ‘Ενωσης – και δεν διαθέτει την ιδεολογία που έδινε συνοχή στη σοβιετική στρατηγική. Σήμερα, η Αμερική της Ράις και του Μπους δεν μπορούν να προσφέρουν προσδοκίες στη Ρωσία, πιστεύουν όμως ακόμα ότι θα μπορέσουν τουλάχιστον να την φοβίσουν με την επιστροφή στην αντιπαράθεση. Οι ίδιοι παίζουν φραστικά τον ρόλο του «κακού μπάτσου» προωθούν όμως και τον υποψήφιό τους για τον ρόλο του «καλού μπάτσου». Κι αυτός δεν είναι άλλος από τον Πρόεδρο της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί. Που, καθήμενος στην πολυθρόνα του στρατηγού Ντε Γκωλ, μπορεί να παίξει καλύτερα τον ρόλο του «συμβιβαστή», καμουφλάροντας αποτελεσματικότερα την φιλοαμερικανική και φιλοισραηλινή «ατζέντα» του. Η ειδικότερη μορφή που θα μπορούσε να πάρει μια τέτοια τελική συμφωνία θα ήταν η αναγνώριση της πρώην ΕΣΣΔ ως σφαίρας ρωσικής επιρροής με αντάλλαγμα τη συγκατάθεση της Μόσχας στην απομόνωση και «εξουδετέρωση» του Ιράν.

Ρωσικά διλήμματα
Δεν μπορεί να ξέρουμε ποιά θα είναι η απάντηση της Μόσχας στο πρέσινγκ των δυτικών. Είναι αλήθεια ότι δεν διαθέτει εναλλακτική στρατηγική για τον χώρο της πρώην ΕΣΣΔ, είναι επίσης αλήθεια ότι αντιμετωπίζει με μεγάλη επιφύλαξη, για να πούμε το λιγότερο, το Ισλάμ, γεγονός που την έχει εμποδίσει έως τώρα να αναπτύξει μια πιο ενεργητική συμμαχία μαζί του, παρά τα προφανή στρατηγικά της πλεονεκτήματα.
Αλλά και απέναντι στη Δύση έχει πλέον σοβαρά προβλήματα. Ακολουθώντας επί Πούτιν ένα μοντέλο ανάκαμψης που θυμίζει Μπίσμαρκ, βρίσκεται αντιμέτωπη με τις ίδιες προκλήσεις που αντιμετώπισε η Γερμανία πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τις υποσχέσεις ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί στην Αν. Ευρώπη και την πρ. ΕΣΣΔ τις έχουν δώσει προφορικά όλοι σχεδόν οι Αμερικανοί Πρόεδροι προς τη Μόσχα και δεν τις έχουν τηρήσει. Η Ρωσία έχει πληρώσει με πολύ αίμα και με πολύ διάλυση την άκριτη εφαρμογή κάθε δυτικής συνταγής για είκοσι χρόνια. ‘Εμαθε στο πετσί της όσα δεν ήξερε το 1988. Μαζί με την ΕΣΣΔ, μας άφησε χρόνους και ο συντηρητισμός της σοβιετικής νομενκλατούρας. Ο στενός πυρήνας της ρωσικής ηγεσίας περί τον Πούτιν, βγαλμένος από τα σπλάχνα των μυστικών υπηρεσιών, διακρίνεται για το πρακτικό του πνεύμα, για την ετοιμότητά του να υιοθετήσει καινούριες ιδέες και να δοκιμάσει καινούριες λύσεις στα προβλήματα. Η Σοβιετική ‘Ενωση έμοιαζε με γερασμένο γίγαντα, ο Πούτιν διαθέτει τον δυναμισμό μικρού παιδιού. Καμμιά φορά, όταν δεν μπορείς να προβλέψεις το αποτέλεσμα, είσαι και πιο αποφασιστικός. ‘Οπως έγραψε κάποιος, οι στρατιώτες του Κρόμβελ δεν θάχαν κάνει ούτε ένα βήμα, αν ήξεραν που θα τους οδηγούσε ο δρόμος τους.

ΕΝΘΕΤΟ-Κυριότερες εξελίξεις
– συνεχίζεται η αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από το καθαυτό έδαφος της Γεωργίας, αλλά υφίστανται διαφωνίες ως προς την παρουσία της σε «ζώνη ασφαλείας» έξω από τα όρια της Οσσετίας και Αμπχαζίας
– η Μόσχα εξετάζει αίτημα της Αμπχαζίας και Νότιας Οσσετίας να τις αναγνωρίσει
– το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν μπορεί να καταλήξει σε ψήφισμα
– το ΝΑΤΟ ανέστειλε προς το παρόν τη σύγκληση του συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας και αποφάσισε τη δημιουργία συμβουλίου Γεωργίας-ΝΑΤΟ
– ΗΠΑ και Πολωνία υπέγραψαν συμφωνία εγκατάστασης αντιπυραυλικών όπλων και η Μόσχα απείλησε με εγκατάσταση πυρηνικών όπλων στον στόλο της Βαλτικής
– Μεγάλες αμερικανικές ναυτικές ενισχύσεις κατευθύνονται στον Περσικό Κόλπο
– Ο Σύρος Πρόεδρος ‘Ασαντ επισκέπτεται τη Μόσχα επιδιώκοντας αναβάθμιση τυων στρατιωτικών σχέσεων με τη Ρωσία
– Ο Νικολά Σαρκοζί, που αποφάσισε την αποστολή 1000 Γάλλων στο Αφγανιστάν, παρέλαβε από την Καμπούλ δέκα φέρετρα αλεξιπτωτιστών του που ετάφησαν με όλες τις τιμές στις Invalides
– Η Τουρκία αναπτύσσει φρενήρη διπλωματική δραστηριότητα, σε αντίθεση με την εν διακοπαίς μονίμως και όχι μόνο τον Αύγουστο τελούσα Ελλάδα. Ο Ερντογάν συναντήθηκε με τους Πούτιν, Μεντβέντιεφ και Αχμανιτνεζάντ και προτείνει σύμφωνο ασφαλείας για τον Καύκασο

Αναδημοσίευση από τον Κόσμο του Επενδυτή